Đề tài – dự án đã triển khai Archives - VIỆN NÔNG NGHIỆP TỈNH THANH HÓA

THỎA THUẬN HỢP TÁC GIỮA VIỆN NÔNG NGHIỆP THANH HOÁ VÀ VIỆN KHOA HỌC KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ.

15/03/2024 Admin

Ngày 24 tháng 2 năm 2024, tại Viện Nông nghiệp Thanh Hoá và Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ về ký thỏa thuận hợp tác.

Nội dung hợp tác nhằm thiết lập mối quan hệ hợp tác giữa Viện Nông nghiệp Thanh Hoá và Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ về các lĩnh vực mà mỗi bên có thế mạnh riêng và có cùng sự quan tâm, nhu cầu hợp tác.

Đại diện Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ: Ông Hồ Huy Cường – Viện trưởng chủ trì cùng đoàn công tác.

Đại diện Viện Nông nghiệp: Ông Nguyễn Đình Hải – Viện trưởng chủ trì và cán bộ chuyên môn thuộc viện;

Cùng nhau ký kết Thỏa thuận hợp tác (sau đây gọi tắt là “Thỏa thuận”), các nội dung gồm:

1. Mục tiêu:

– Phát huy thế mạnh của hai bên nhằm đẩy mạnh hợp tác trong công tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và phối hợp thực hiện các đề tài, dự án, đề án.

– Chia sẻ thông tin, nguồn vật liệu và tham quan trao đổi kinh nghiệm.

2. Phương thức:

a. Nguyên tắc hợp tác

– Hợp tác song phương, bình đẳng, cùng có lợi, phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước;

– Các nội dung hợp tác mà hai bên thống nhất tại Thỏa thuận này được triển khai cụ thể trong từng giai đoạn và phù hợp với các điều khoản đã được ký.

b. Phương thức hợp tác

– Hai bên cung cấp, trao đổi thông tin kịp thời, thường xuyên về các vấn đề nghiên cứu, ứng dụng, phát triển công nghệ phục vụ mục tiêu, nhiệm vụ của mỗi bên theo đúng quy định hiện hành của pháp luật.

– Hai bên ưu tiên dành sự quan tâm tham gia các chương trình mục tiêu, trong chiến lược và kế hoạch phát triển của mỗi bên nhằm hỗ trợ cụ thể, thiết thực, làm tăng hiệu quả của việc hợp tác và tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành.

– Khi có nhu cầu trong phát triển dự án, nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ, hoặc khi cần tìm đối tác hợp tác, hai bên giành sự ưu tiên trao đổi thông tin trong phạm vi pháp luật cho phép; hợp tác sử dụng nguồn lực theo khả năng của từng bên và phù hợp với quy định hiện hành của pháp luật.

3. Nội dung:

– Hợp tác trong đề xuất và phối hợp triển khai thực hiện nhiệm vụ Khoa học và Công nghệ liên quan đến cây dừa xiêm (dùa uống nước) trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, dự kiến bắt đầu thực hiện từ năm 2025.

– Hợp tác trong nghiên cứu thử nghiệm và phát triển một số giống rau lai mới trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá như: Dưa chuột thơm lai F1 Thiên Hương 1, dưa lưới vàng Hoàng Ngân do Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ nghiên cứu chọn tạo, dự kiến thực hiện từ năm 2024.

– Hai bên chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, nguồn vật liệu và nhân lực để phục vụ cho công tác nghiên cứu, thực hiện các đề tài, đề án, dự án trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá và các địa phương khác.

– Hợp tác trong các lĩnh vực khác mà hai bên cùng quan tâm.

4. Lưu ý:

– Thỏa thuận này là căn cứ để triển khai quan hệ hợp tác giữa Viện Nông nghiệp Thanh Hoá và Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ. Hai bên sẽ trực tiếp trao đổi và ký kết các phụ lục trong từng hoạt động cụ thể kèm theo Thỏa thuận này;

– Thường xuyên trao đổi về quan hệ hợp tác và thông báo cho nhau tình hình phát triển của mỗi bên trong các vấn đề thuộc lĩnh vực hợp tác mà hai bên đã thỏa thuận;

– Trong quá trình thực hiện, mỗi bên có thể hủy bỏ Thỏa thuận này với điều kiện phải thông báo cho phía bên kia bằng văn bản ít nhất trước ba (03) tháng; đồng thời việc chấm dứt Thỏa thuận trước thời hạn không phương hại tới hiệu lực của các Hợp đồng chi tiết nêu tại điều III của Thỏa thuận này đã được các bên xác lập trước thời điểm chấm dứt;

– Trong quá trình thực hiện Thỏa thuận này nếu có vấn đề phát sinh, hai bên cùng bàn bạc và phối hợp giải quyết trên tinh thần hợp tác và vì lợi ích chung mà không có sự can thiệp của bên thứ ba;

Thỏa thuận này được lập thành bốn (04) bản, có giá trị như nhau, mỗi bên giữ hai (02) bản.

Trên tinh thần hợp tác, hai bên thống nhất thực hiện và trao đổi thông tin để kịp thời nắm bắt các nội dung đã và đang tiến hành triển khai kịp thời nhất./.

Một số hình ảnh của buổi ký kết thoả thuận:

Đ/c Phạm Thị Lý – Trưởng phòng Phân tích và thí nghiệm

Viện Nông nghiệp chủ trì Phòng Phân tích và Thí nghiệm tổ chức Hội thảo đầu bờ mô hình trồng thương phẩm cây bơ Booth7, bơ 034

12/01/2024 Admin

Ngày 10/1, tại HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Thanh Xuân, xã Thọ Thanh (Thường Xuân) và xã Tân Bình (Như Xuân), Viện Nông nghiệp Thanh Hóa tổ chức hội thảo đầu bờ “Mô hình trồng thương phẩm giống bơ booth7, bơ 034” thuộc dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất giống và trồng thương phẩm cây bơ Booth7, bơ 034 tại một số huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa” thuộc dự án cấp tỉnh, giai đoạn 2021-2024.

Tham dự hội thảo gồm có đại diện Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa, UBND các huyện Thường Xuân, Như Xuân, Thạch Thành và các hộ tham gia mô hình.

Tại huyện Thường Xuân, mô hình đã được triển khai tại HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Thanh Xuân và Ban Quản lý Khu BTTN Xuân Liên với tổng diện tích 4 ha, cấp 1.735 cây giống cho mô hình.

Tại huyện Thạch Thành, mô hình được triển khai tại thị trấn Vân Du trên tổng diện tích 1 ha với 600 cây giống.

Tại huyện Như Xuân, mô hình được triển khai xã Tân Bình trên tổng diện tích 4 ha với 1.220 cây giống được cấp.

Trong tổng số cây được cấp trồng mô hình thương phẩm tại 3 huyện, có 50% số cây giống được Ban thực hiện dự án ghép tại vườn giống của Viện Nông nghiệp Thanh Hóa.

Qua theo dõi thực tế mô hình tại huyện Thạch Thành, trung bình cây cao trên 120-170cm, tán lá tỏa rộng, cây lớn nhất có chiều rộng tán là 1-1,11m. Tại Thường Xuân, số cây trồng đã ổn định, có lực để sinh trưởng tốt, chiều cao trung bình đạt 1,1m, chiều rộng tán 1 -1,14m. Tại Như Xuân, số cây được trồng đạt tỷ lệ sống trên 95%, chiều cao trung bình đạt 71cm, đang được chủ hộ tiếp tục chăm sóc và theo dõi.

Tại hội thảo, các đại biểu đã thảo luận, đánh giá kết quả của mô hình cũng như định hướng một số giải pháp để phát triển và nhân rộng mô hình trồng thương phẩm cây bơ tại các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa, qua đó giúp Viện Nông nghiệp Thanh Hóa tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện và hoàn thiện dự án, định hướng các nội dung công việc tiếp theo trong giai đoạn tới của dự án cũng như mở rộng phương án thực hiện sau dự án.

Mô hình góp phần đưa các tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất và chế biến, nâng cao năng suất, chất lượng, tạo sản phẩm thế mạnh, giá trị cao, có sức cạnh tranh trên thị trường và xuất khẩu. Qua đó, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống cho người dân địa phương và giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên. Đây cũng chính là định hướng để phát triển ngành trồng trọt tại các huyện trên địa bàn tỉnh.

Nguồn: Báo Thanh Hoá

ST.Phạm Thị Lý
TP.PTTN

NGHIÊN CỨU SẢN XUẤT CHẾ PHẨM Tricho-VNNTH TẠI VIỆN NÔNG NGHIỆP THANH HÓA

21/12/2023 Admin

Trichoderma là giống nấm thuộc nhóm nấm bất toàn, thuộc họ Choanophoraceae, bộ Murcorales, lớp Phycomytes. Nấm Trichoderma là một chủng nấm đối kháng có tác dụng cao trong việc tấn công, ký sinh và ức chế nhiều loại bệnh trên cây trồng, rau màu. Khuẩn lạc nấm thường có dạng bông xốp màu trắng, sau có thể chuyển sang màu vàng lục hoặc lục tươi sau chuyển sang lục sẫm. Một số loài làm môi trường nuôi cấy chuyển sang màu vàng do tiết kháng sinh. Cuống bào tử phân nhánh mạnh, thể bình hình chai, đứng riêng lẻ thành từng nhóm, bào tử màu xanh sáng. Nấm Trichoderma phát triển nhanh ở 25 – 30⁰C có một số ít loài Trichoderma tăng trưởng được ở 45⁰C. Mỗi dòng nấm Trichoderma spp. khác nhau sẽ yêu cầu nhiệt độ và độ ẩm khác nhau.

Hình 1: Hình thái từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của nấm Trichoderma

Vòng đời của chủng nấm này khá dài, có thể tồn tại 18 tháng trong môi trường có điều kiện phát triển thuận lợi. Tuy nhiên, nếu bị phơi suốt 2 giờ dưới ánh nắng gay gắt hoặc bị ướt mưa nhiều ngày, chúng vẫn có thể bị hủy diệt một cách dễ dàng.

Cơ chế tác động của nấm Trichoderma và tác dụng của chế phẩm Tricho -VNNTH

Nấm Trichoderma tiết ra một loại enzyme đặc biệt, giúp phá hủy lớp vỏ tế bào của các loại nấm gây hại, tấn công sau vào bên trong và biến chúng thành chất dinh dưỡng. Điều này cho phép Trichoderma vừa có thể bảo vệ cây trồng khỏi các bệnh như chết nhanh chết chậm, bệnh lở cổ rễ, bệnh xì mủ, thối rễ,… vừa phục hồi, tái tạo lại những phần rễ đang bị tổn thương.

Khi được bón vào đất, nấm Trichoderma sẽ tiết ra nhiều chất kích thích để rễ cây ăn sâu vào lòng đất, giúp rễ luôn chắc chắn, đẩy mạnh khả năng hút dinh dưỡng cũng như phòng vệ.

Cộng sinh tốt với mọi loài sinh vật có lợi trong đất, tạo môi trường phát triển thuận lợi cho các vi sinh vật có ích như vi sinh vật phân giải lân, cố định đạm (khuẩn lạc),… giúp đất gia tăng độ tơi xốp.

Trichoderma có khả năng tiết ra enzyme phân hủy các loại phân hữu cơ, rễ cây, mùn và chuyển hóa thành dạng chất mà cây có thể hấp thụ được như: amylase, pectinase, protease, chitinase, enzyme cellulase.

Khi được trộn chung với các loại phân hữu cơ từ xác động vật, phân chuồng trong quá trình ủ, nấm Trichoderma có tác dụng giảm bớt mùi hôi cũng như thúc đẩy tiến trình phân giải, qua đó tiết kiệm được phần lớn thời gian ủ phẩn.

Hình 2: Giải pháp diệt tuyến trùng và nấm bệnh thúc đẩy sự phát triển của cây

Nhận thấy tác dụng và nhu cầu phát triển bền vững của nền nông nghiệp trong tỉnh và trên cả nước, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã nghiên cứu sản xuất chế phẩm Tricho –VNNTH và ứng dụng thành công đã được thông qua hội đồng khoa học xét duyệt TCCS cho chế phẩm.

Hình 3: Sản xuất chế phẩm Trichoderma tại Viện Nông nghiệp Thanh Hóa

Hình 4: Sản phẩm được đóng gói với bao bì đẹp mắt, thân thiện với môi trường

Trên thực tế, việc sử dụng chế phẩm sinh học sản xuất từ nấm Trichoderma ủ phân hữu cơ để bón cho cây giúp tăng cường hệ vi sinh vật có ích trong đất; chuyển đổi các chất hữu cơ thành dạng dễ hấp thụ, chất lượng phân tốt hơn. Với cây trồng khi sử dụng phân bón từ chế phẩm sinh học sẽ giảm một nửa việc bón phân NPK phân hóa học, tăng hàm lượng Silic trong thân và hạt, làm tăng năng suất lúa và cải thiện độ phì nhiêu cho đất canh tác.

Cách sử dụng chế phẩm Tricho- VNNTH như sau:

– Ủ phân hữu cơ và xử lý giá thể: 1kg chế phẩm trộn với 1 tấn phân chuồng, chất thải hữu cơ, trộn đều, giữ ẩm đống ủ.

– Xử lý đất trước khi trồng: 2 kg chế phẩm xử lý cho 500 m² đất trồng. Trộn với phân hữu cơ hoai mục hoặc đất bề mặt để bón cho đất trước khi trồng. Giữ ẩm đất trồng (60-70%)

– Tưới trực tiếp vào gốc: 1-2 kg chế phẩm hòa tan vào 200 lít nước tưới vào gốc.

Khi phối trộn chế phẩm Tricho-VNNTH với phân bón hữu cơ cho hiệu quả phòng trừ bệnh cao hơn, góp phần vào định hướng phát triển nông nghiệp theo hướng hữu cơ, bền vững. Hiện nay chúng tôi hoàn toàn có thể làm chủ quy trình tạo chế phẩm và chuyển giao cho người sản xuất.

Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã được đầu tư hệ thống phòng thí nghiệm chuyên hoạt động về lĩnh vực vi sinh. Trong đó, có hệ thống trang thiết bị thực hiện việc nghiên cứu và sản xuất chế phẩm vi sinh Tricho–VNNTH. Vì vậy sáng kiến đã góp phần hoàn thiện và xác nhận giá trị sử dụng của chế phẩm Tricho-VNNTH phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và nguồn nhân lực hiện có. Từ đó sử dụng nguồn nhân lực, khai thác có hiệu quả cơ sở vật chất, trang thiết bị thực hiện các nhiệm vụ và dịch vụ chế phẩm Tricho-VNNTH trong đất cho các trang trại, các hộ gia đình sử dụng thay phân bón hoá học.

Đặc biệt Sản phẩm đã được trưng bày tại Hội nghị kết nối cung cầu và trưng bày giới thiệu sản phẩm nông sản thực phẩm an toàn tỉnh Thanh Hoá năm 2023. Thực hiện Công văn số 5200/SNN&PTNT- QLCL, ngày 05/10/2023 của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thanh Hóa về việc triển khai thực hiện Kế hoạch số 142/KH-UBND ngày 02/6/2023 của UBND tỉnh về tổ chức Hội nghị kết nối cung- cầu và trưng bày giới thiệu sản phẩm nông sản thực phẩm an toàn tỉnh Thanh Hoá. Được sự ghé thăm và chỉ đạo của đồng chí Phó chủ tịch tỉnh Lê Đức Giang.

Đ/c Phó chủ tịch tỉnh Lê Đức Giang cùng các đồng chí lãnh đạo ghé thăm gian hàng.

Từ kết quả nghiên cứu, trong thời gian tới, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa, sẽ tiếp tục mở rộng sản xuất chế phẩm Tricho-VNNTH phục vụ nhu cầu cho các trang trại, hộ gia đình… sản xuất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Trichoderma không chỉ cải thiện năng suất và chất lượng cây trồng mà còn góp phần bảo vệ môi trường đất canh tác, an toàn cho người sử dụng, tạo nên thương hiệu Tricho -VNNTH viện Nông nghiệp Thanh Hóa uy tín chất lượng, nâng tầm vị thế trên thị trường trong và ngoài tỉnh.

Ths. Ngô Thị Ánh
Chuyên viên phòng Phân tích và thí nghiệm

Viện Nông nghiệp tổ chức Hội thảo khoa học về hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất giống, trồng thương phẩm bơ Booth7, bơ 034 phù hợp với điều kiện của Thanh Hóa

21/12/2023 Admin

Sáng 21/12, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Hoàn thiện các quy trình kỹ thuật sản xuất giống, trồng thương phẩm Bơ Booth7, Bơ 034 phù hợp với điều kiện của Thanh Hóa”.

Hội thảo khoa học về hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất giống, trồng thương phẩm bơ Booth7, bơ 034 phù hợp với điều kiện của Thanh Hóa — Toàn cảnh hội thảo.

Đây là chương trình thuộc Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất giống và trồng thương phẩm cây Bơ Booth7, Bơ 034 tại một số huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa”.

Hội thảo có sự tham gia của đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ; đại diện UBND các địa phương có mô hình, các nhà khoa học cùng các hộ dân tham gia mô hình, các thành viên dự án.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Hoàng Vũ Thảo, Phó Viện trưởng Viện Nông nghiệp Thanh Hoá nhấn mạnh: Tỉnh Thanh Hoá hiện nay đã phát triển được 2.500 ha cây ăn quả các loại, gồm: 300 ha cam, quýt; 300 ha bưởi, 400 ha nhãn, vải, 150 ha mít, 70 ha ổi, 300 ha chuối, 600 ha dứa; 100 ha thanh long ruột hồng và nhiều loại cây ăn quả khác. Diện tích trồng chủ yếu tại một số huyện như: Triệu Sơn, Thạch Thành, Như Xuân, Vĩnh Lộc, Nông Cống, Ngọc Lặc…

Phó Viện trưởng, Hoàng Vũ Thảo phát biểu khai mạc Hội thảo

Thực tế phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh cho thấy, một số diện tích cây ăn quả năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế vẫn còn thấp, chủ yếu do người dân trồng tự phát, không tuân thủ theo định hướng của địa phương. Số lượng, quy cách, chất lượng sản phẩm chưa đồng đều; số lượng sản phẩm bảo đảm tiêu chuẩn VietGAP còn ít, ảnh hưởng không nhỏ đến việc tiêu thụ sản phẩm.

Đặc biệt, thực trạng sản xuất các loại cây ăn quả như bơ, mít thái trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế phát triển của vùng. Diện tích trồng còn ít, nhỏ lẻ, phân tán ở nhiều nơi, nông dân trồng theo hướng tự phát; công tác quy hoạch chưa được quan tâm đúng mức. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến, hiện đại trong sản xuất chưa được hỗ trợ giải quyết thỏa đáng. Thị trường, xúc tiến thương mại, khuyến khích hỗ trợ hoạt động xuất khẩu chưa được quan tâm đúng mức, chưa tạo được chuỗi liên kết từ khâu sản xuất đến tiêu thụ quy mô lớn. Sản lượng và chất lượng vẫn còn chưa cao, khả năng cạnh tranh còn hạn chế.

Để giải quyết những vấn đề còn tồn tại nêu trên, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã xây dựng Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình sản xuất giống và trồng thương phẩm cây Bơ Booth7, Bơ 034 tại một số huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa”.

Mục tiêu của dự án nhằm xóa đói, giảm nghèo bền vững cho người dân, tạo sản phẩm có thế mạnh, giá trị cao; áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào sản xuất và chế biến, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh phục vụ hàng hóa trên thị trường và xuất khẩu, tăng thu nhập, phát triển kinh tế nâng cao đời sống cho cộng đồng tại địa phương, giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên. Đây cũng chính là định hướng để phát triển ngành trồng trọt tại các huyện trên địa bàn tỉnh.

Trình bày báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện dự án, Thạc sĩ Phạm Thị Lý, Chủ nhiệm dự án cho biết: Sau quá trình triển khai dự án từ năm 2021 đến nay, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã tiếp nhận và làm chủ được 4 quy trình công nghệ chuyển giao. Ban thực hiện dự án đã tổ chức triển khai 3 lớp tập huấn; xây dựng mô hình vườn cây mẹ, mô hình sản xuất giống; đồng thời khảo sát, lựa chọn được 3 huyện: Thường Xuân, Thạch Thành, Như Xuân để thực hiện mô hình trồng thương phẩm giống cây Bơ Booth7, Bơ 034.

Vườn cây mẹ được trồng thử nghiệm tại Viện Nông nghiệp Thanh Hóa.

Tại huyện Thạch Thành, mô hình đã được triển khai tại thị trấn Vân Du trên tổng diện tích 1 ha với 600 cây giống.

Tại huyện Như Xuân, mô hình đã được triển khai xã Tân Bình trên tổng diện tích 4 ha với 1.220 cây giống được cấp.

Trong tổng số cây được cấp trồng mô hình thương phẩm tại 3 huyện, có 50 % số cây giống được trồng tại 3 mô hình đều là cây được Ban thực hiện dự án ghép tại vườn giống của Viện Nông nghiệp.

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung tham luận các nội dung liên quan đến quy trình kỹ thuật sản xuất giống, trồng thương phẩm Bơ Booth7, Bơ 034. Các tham luận góp phần hoàn thiện hơn các kỹ thuật sản xuất cây bơ, những lưu ý trong quá trình canh tác để phù hợp với điều kiện địa phương.

Một số tham luận có giá trị thực tiễn đi vào nhiều vấn đề cụ thể như: định hướng, giải pháp phát triển cây bơ; xác định các vùng trồng bơ phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu; quy trình sản xuất giống cây bơ 034 và bơ Booth7; kỹ thuật xen cây cải tạo đất cho vườn bơ; giải pháp quản lý sâu bệnh hại…

Phó Viện trưởng Lê Khắc Chiến, phát biểu chúc mừng thành công và bế mạc Hội thảo

Bên cạnh đó, các đại biểu tham dự hội thảo đã thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, định hướng tìm kiếm thị trường và các giải pháp để góp phần đưa cây bơ trở thành cây trồng chủ lực để tăng giá trị kinh tế tại địa phương.

Trần Anh Đức
Phòng QLKH

Viện Nông nghiệp Thanh Hóa hoàn thiện kỹ thuật và sản xuất thử nghiệm chế phẩm Compost Maker

30/11/2023 Admin

Sản xuất nông nghiệp sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm và thân thiện với môi trường đang là mục tiêu phấn đấu của ngành nông nghiệp nói chung và người nông dân nói riêng. Một trong những biện pháp hữu hiệu để sản xuất nông nghiệp sạch là ứng dụng rộng rãi các chế phẩm sinh học, sử dụng phân hữu cơ vi sinh nhằm thay thế các hoá chất bảo vệ thực vật và các loại phân hoá học có tác động xấu đến môi trường.

Bên cạnh đó, trên thị trường các loại phân bón, vật tư nông nghiệp liên tục tăng giá khiến nông dân sản xuất thua lỗ, việc ứng dụng chế phẩm Compost Maker sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh để bón cho cây trồng là một hướng đi mới, được đánh giá là một giải pháp giúp giảm chi phí đầu tư, tăng năng suất cây trồng, hướng đến một nền nông nghiệp bền vững.

Chế phẩm vi sinh vật Compost Maker là chế phẩm vi sinh vật xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp.

Chế phẩm Compost Maker là sản phẩm của nhiệm vụ: “Bổ sung 3-5 giống vi sinh vật và ứng dụng trong sản xuất chế phẩm vi sinh trong cải tạo và bảo vệ; môi trường trong chăn nuôi, thủy sản, đất nông nghiệp; bảo quản và chế biến nông sản” do phòng Phân tích và thí nghiệm được Viện Nông nghiệp Thanh Hóa giao chủ trì thực hiện. Nhiệm vụ được giao tại Quyết định 1426/QĐ-UBND ngày 24/4/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa về việc phê duyệt đề án phát triển Viện nông nghiệp Thanh Hóa, giai đoạn 2021 – 2025.

Hiện nay, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa hoàn thiện kỹ thuật, làm chủ công nghệ và sản xuất thử nghiệm thành công chế phẩm Compost Maker.

Thành phần chế phẩm

Vi sinh vật phân giải xenlulo (Streptomyces sp (ACT 01)); phân giải phosphat khó tan, phân giải protein (Bacillus polyfermenticus (B17)); lên men, khử mùi hôi (Saccharomyces cerevisiae), cố định nitơ (Azotobacter chroococcum (AT 73)). Mật độ vi sinh vật hữu ích mỗi loại đạt ≥10⁸ CFU/g.

Công dụng:

+ Phân giải nhanh phế phụ phẩm nông nghiệp (rơm, rạ, bã nấm, thân lõi ngô, phân bắc và phân chuồng…) làm phân hữu cơ sinh học;

+ Làm giảm tối đa mùi hôi thối của chất thải;

+ Hạn chế mầm bệnh có trong phế phụ phẩm.

Chế phẩm Compost maker đã được ứng dụng hiệu quả trong các mô hình xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp.

Một số hình ảnh sản xuất chế phẩm Compost Maker tại Viện


Hình ảnh: chuẩn bị môi trường và nhân giống cấp 1


Hình ảnh: chuẩn bị môi trường và nhân giống cấp 2


Hình ảnh: Phối trộn chế phẩm

Hình ảnh: Chế phẩm đạt chuẩn đem đi đóng bao

Hình ảnh đóng gói, dán nhãn và bảo quản sản phẩm

Mai Thị Hồng Lâm
P.Phân tích và Thí nghiệm

Viện Nông nghiệp Thanh Hóa quyết tâm mang lại cho bà con nông dân trong tỉnh nguồn giống bưởi Luận Văn (bưởi đỏ) đảm bảo chất lượng

30/10/2023 Admin

$C:\Users\Admin\Desktop\z2985348835902_361d75d70e25064b12032a4327e54da4.jpg$

Thực hiện quyết định số 1426/QĐ – UBND ngày 24/04/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh thực hiền đề án phát triển Viện Nông nghiệp Thanh Hóa. Một trong những nội dung Viện phải thực hiện đó là thu thập, lưu giữ, bảo tồn nguồn gen cây trồng có khả năng tạo ra sản phẩm chủ lực, có giá trị kinh tế cao và các nguồn gen đặc sản, đặc hữu của Thanh Hóa, đồng thời lưu giữ, bảo tồn nguồn gen cây trồng, vật nuôi quý hiếm, có giá trị khoa học và kinh tế.

Tại Quyết định 252/QĐ-VNN ngày 02/6/2021 của Viện trưởng Viện Nông nghiệp về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các phòng, đơn vị trực thuộc, Phòng Phân tích và thí nghiệm được giao nhiệm vụ lưu giữ, bảo tồn nguồn gen cây trồng có giá trị để phục vụ phát triển sản xuất và đời sống cũng như nhân, cung ứng giống cây trồng cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh theo quy định của pháp luật. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Phòng Phân tích và thí nghiệm – Viện Nông nghiệp Thanh Hóa tổ chức lưu giữ và nhân giống Bưởi Luận Văn (bưởi đỏ) bằng phương pháp vô tính.

$D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000000444.jpg$ $D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000000450.jpg$

Vùng rốn bưởi tiến vua đắt khách dịp cận Tết - 2

Bưởi Luận Văn được trồng tại làng Luận Văn, xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa và nổi tiếng là loại quả ngon từ thời vua Lê (Lê Cảnh Hưng, Lê Chiêu Thống). Chính quyền và người dân địa phương đều mong muốn phát triển sản xuất bưởi luận văn theo hướng sản xuất hàng hóa đề nâng cao thu nhập và duy trì cây đặc sản của vùng.

Quả bưởi hình bầu dục, đỉnh quả lồi, đường kính quả từ 15cm-15,6cm; chiều cao quả từ 15-15,8cm; quả bưởi chín từ khoảng tháng 9,10 âm lịch nhưng có thể giữ trái đến dịp tết nguyên đán. Bưởi Luận Văn có hàm lượng chất khô cao, độ Brix từ 11,05% – 15,4%, hàm lượng đường tổng số 6,86-9,63%, hàm lượng axit hữu cơ từ 0,9-1,34%, vitamin C từ 43,52-45,22mg/100g. Đặc biệt giống bưởi này có hàm lượng carotene khá cao từ 2,532-2,582mg/100g tạo nên màu đỏ đặc trưng cho vỏ và thịt quả, cùi cũng có màu phớt hồng có vị ngọt nhẹ, chua dịu. Cho đến nay, giống bưởi này đã phát triển và được trồng ở một số xã như Xã Xuân Bái, xã Xuân Lam, xã Xuân Phú, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

$D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000001671.jpg$ $D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000001670.jpg$

Để có những sản phẩm bưởi chất lượng cao đáp ứng được các yêu cầu của thị trường thì giống cực kì quan trọng. Giống phải có nguồn gốc rõ ràng, sạch bệnh,cây giống sinh trưởng phát triển tốt. Hàng năm, Viện nông nghiệp Thanh Hóa đều gửi mẫu cây đầu dòng (cây lấy mắt ghép) để giám định bệnh Greening và Tristeza tại Viện bảo vệ thực vật Hà Nội – Viện khoa học nông nghiệp Việt Nam.

Kết quả giám định mẫu bệnh được Viện bảo vệ thực vật- Viện khoa học nông nghiệp Việt Nam xác nhận năm 2022.

$D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000001367.jpg$ $D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000001372.jpg$

$C:\Users\Admin\Desktop\z2985348835902_361d75d70e25064b12032a4327e54da4.jpg$

Định kì hàng tháng chủ nhiệm nhiệm vụ và các kỹ thuật viên phòng PT&TN thực hiện chăm sóc cắt tỉa cành, tạo tán để lấy mắt ghép cho vườn sản xuất giống.

$D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\2118.jpg$ $D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000001400.jpg$

$D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000002008.jpg$ $D:\Dung 2023\Ảnh điện thoại\.thumbnails\1000002011.jpg$

Nhờ có đội ngũ cán bộ kỹ thuật thành thạo tay nghề, nắm vững quy trình sản xuất. Hàng năm, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã cho ra hàng trăm cây giống bưởi Luận Văn, đúng chủng giống, giá cả hợp lý. Cây giống được nhân bằng phương pháp vô tính với đặc điểm của cây con luôn mang tất cả các đặc tính tốt nhất của cây mẹ, cây giống với khả năng sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao, chất lượng ổn định, cây giống khỏe, có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, chịu úng chịu hạn cao.

Lê Thị Dung
Chuyên viên P.Phân tích và Thí nghiệm

Một số mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm Viện Nông nghiệp cần tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện góp phần thực hiện thành công Khâu đột phá về Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021 – 2025; góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 – 2025.

13/10/202327/10/2023 Admin

Chương trình hành động của BCH Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết 58 – NQ/TW ( ngày 5/8/2020) của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến 2030, tầm nhìn đến 2045 đã đề ra 8 nội dung chương trình trên từng lĩnh vực cụ thể, trong đó, Xây dựng và triển khai thực hiện khâu đột phá “ Khâu đột phá Khâu đột phá về nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học – kỹ thuật; chủ động, tích tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư phục vụ phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2020 – 2025”, tập trung đầu tư cho cơ sở hạ tầng cho nghiên cứu và ứng dụng KHCN, xây dựng đề án Khu công nghệ cao, đề án ứng dụng công nghệ thông tin; nâng cao năng lực nghiên cứu và ứng dụng KHCN của Viện Nông nghiệp. Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021 – 2030, tẩm nhìn đến 2045 xác định Nông nghiệp cùng với công nghiệp chế biến, chế tạo và du lịch được xác định là 3 trụ cột phát triển; các khâu đột phá phát triển, trong đó tiếp tục xác định “ Nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao và phát triển mạnh mẽ khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ các ngành kinh tế trọng tâm, trọng điểm của tỉnh ”. Quy hoạch đã xác định nhiệm vụ Phát triển hạ tâng khoa học và công nghệ: Tập trung xây dựng Trường đại học Hồng Đức, Trường đại học Văn Hóa, Thể thao và Du lịch; Viện Nông nghiệp Thanh Hóa thành trung tâm đào tạo và nghiên cứu lớn của khu vực Miền Trung.

Từ kết quả công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức – nhận diện đầy đủ các nội hàm nhiệm vụ “ Khâu đột phá về nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học – kỹ thuật; chủ động, tích tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư phục vụ phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững” trên lĩnh vực nông nghiệp của Nghị Quyết Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa Lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã đề ra ( Sau đây được gọi là Khâu đột phá). Trên cơ sở sơ kết 3 năm thực hiện Đề án phát triển Viện Nông nghiệp gắn thực hiện Khâu đột phá, thời gian tới và trước mắt trong giai đoạn 2021 – 2025 Viện cần tập trung tổ chức nhận diện, thực hiện có hiệu quả một số chỉ tiêu, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cụ thể dưới đây:

Các chỉ tiêu, mục tiêu cụ thể giai đoạn 2021 – 2025

1.1. Nhóm chỉ tiêu cần nhận diện và lượng hóa: (1) năng suất cây trồng và vật nuôi: Tăng trưởng năng suất ở các vùng nghiên cứu mà viện hỗ trợ. (2) Số giống mới được phát triển: Đặc biệt là những giống có khả năng kháng bệnh, chịu hạn, và phản ứng tốt với biến đổi khí hậu. (3) Số đề tài, dự án KH&CN được thực hiện: Số lượng và quy mô của các dự án nghiên cứu và phát triển do viện thực hiện. (4) Số lượng và diện tích áp dụng công nghệ mới: Kết quả của việc truyền đạt và đào tạo cho người nông dân về công nghệ mới ( chuyển giao khoa học công nghệ). (5) Tổng số người được đào tạo và huấn luyện: Số nông dân, kỹ sư và chuyên viên được đào tạo tại viện hoặc thông qua các chương trình của viện. (6) Tăng trưởng giá trị sản xuất nông nghiệp ở khu vực hỗ trợ: So với các khu vực không nhận sự hỗ trợ từ viện. (7) Số bài báo khoa học được công bố: Sự đóng góp của viện vào cộng đồng nghiên cứu và phát triển nông nghiệp. (8) Số chứng chỉ và giấy phép liên quan đến KH&CN: Như bằng sáng chế, quyền lai tạo giống mới, và các giấy phép khác. (9) Tổng vốn đầu tư vào nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới: Từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn vốn tư nhân, và các nguồn vốn quốc tế. (10) Tác động xã hội: Sự thay đổi về mức sống, giáo dục và y tế ở khu vực hỗ trợ, cũng như tác động đối với môi trường và bền vững.

1.2. Nhóm các mục tiêu cụ thể

a. Nhóm nhiệm vụ nghiên cứu chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi là chọn tạo và phát triển được các giống cây trồng, vật nuôi mới, có năng suất cao, chất lượng tốt, có khả năng chống chịu với điều kiện bất thuận, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu và các vùng sinh thái khác nhau trong đó: (i) Giống cây nông nghiệp: 1 – 2 giống lúa, 1 – 2 giống ngô lai, 1 – 2 giống khoai lang, 2 – 3 giống rau, 1 – 2 giống nấm mỗi loại và chọn tạo các cây ăn quả, cây công nghiệp (đậu, lạc), cây hoa mỗi nhóm từ 2 – 3 giống. (ii) Giống cây lâm nghiệp: 2 – 3 giống cây lấy gỗ, 1 – 2 giống cây lâm sản ngoài gỗ, 2 – 3 giống cây dược liệu, tập đoàn 15 – 20 loài cây phù hợp cho trồng cây phân tán và cây đô thị, ( iii) Giống chăn nuôi chủ lực, giống có năng suất, chất lượng cao (lợn hướng nạc, giống gà lông màu, bò ngoại hướng thịt, trâu hướng thịt, dê hướng thịt). (iv) Giống thủy sản chủ lực và giống có đàn bố mẹ hậu bị có chất (tôm chân trắng, ngao Bến Tre).

b. Nhóm nhiệm vụ ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật trong xây dựng quy trình kx thuật, tiếp nhận công nghệ mới tập trung ưu tiên là xây dựng được các quy trình công nghệ tiên tiến, phù hợp; tiếp nhận các công nghệ tiên tiến của thế giới, kết hợp đổi mới, hiện đại hóa công nghệ truyền thống: (1) Số lượng quy trình, công nghệ chuyển giao được vào thực tiễn: 5 – 8 quy trình công nghệ mới, trong đó có 2 – 3 quy trình công nghệ tiếp nhận từ nước ngoài. (2) Số nhiệm vụ khoa học và công nghệ thu hút được hàng năm: 1 – 2 đề tài/dự án cấp bộ, 3 – 5 đề tài/dự án cấp tỉnh và đề xuất, tổ chức thực hiện 8 – 10 đề tài cấp cơ sở. (3) Ứng dụng và hoàn thiện được quy trình sản xuất bằng: Hệ thống canh tác sạch, như hệ thống canh tác không đất, hydroponics ( công nghệ trồng thủy canh), và khí canh (controlled atmosphere technology); quy trinhg canh tác trên giá thể nhân tạo kháng sâu bệnh; Tiếp nhận, chuyển giao được từ 1 – 2 mô hình như sử dụng nguồn năng lượng tái tạo và giảm thiểu việc sử dụng năng lượng không tái tạo, 1 – 2 mô hình tối ưu hóa việc sử dụng nước và tái sử dụng nước thải sau khi xử lý, sử dụng thuốc trừ sâu tự nhiên, giảm việc sử dụng các chất hóa học gây hại cho môi trường.

c. Chuyển giao tiến bộ khoa học – kỹ thuật: (1) Tổ chức các buổi tập huấn với ít nhất 10 cuộc/ năm; hội thảo chuyên đề 15 – 20 hội thảo các cấp/ năm; chương trình tư vấn để chuyển giao công nghệ và kiến thức mới tới người nông dân với ít nhất 1-2 lần/tháng/ năm. (2) Hỗ trợ tài chính gắn mô hình hợp tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mới từ tối thiểu 5 mô hình/ năm. (3) hàng năm ký kết từ 1-2 tổ chức viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức liên quan trong mạng lưới hợp tác để chia sẻ kinh nghiệm trong áp dụng giải pháp mới.

d.Tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong nông nghiệp: ( 1) Tiếp nhận công nghệ, xây dựng 2 – 3 mô hình ứng dụng công nghệ mới của cách mạng công nghiệp 4.0 trong quản lý, điều khiển các điều kiện môi trường; quản lý và phòng trừ sâu bệnh, dịch hại. (2) Xây dựng được 1 – 2 mô hình Áp dụng công nghệ AI và dữ liệu lớn để tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ lựa chọn giống, quản lý đất, tới thu hoạch, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm.

đ. Phục vụ phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững: (1) Ứng dựng được 1 – 2 mô hình Áp dụng các giải pháp tự động hóa, máy móc giúp tăng năng suất và giảm lượng lao động. (2) Ứng dụng được 2 -3 mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp hợp tác hoặc nông nghiệp kết hợp. (3) Xây được được 1-2 mô hình Khuyến khích hợp tác và liên kết giữa nông dân, nhà chế biến, và người tiêu thụ để tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng. (4) Xây dựng được 1 – 2 mô hình tham gia chuỗi giá trị toàn cầu về tìm kiếm và kết nối với các đối tác nước ngoài, tham gia vào các chuỗi cung ứng quốc tế. (5) xây dựng 1 -2 mô hình phát triển nông nghiệp hợp sinh về ứng dụng canh tác xen canh, canh tác kết hợp giữa cây trồng và chăn nuôi để tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực.

e. Phát triển nguồn lực khoa học và công nghệ

* Đào tạo trong nước: Tiến sỹ 1 – 2 người, Thạc sỹ 5 – 7 người; đào tạo ở nước ngoài: Tiến sỹ 1 – 2 người, Thạc sỹ 2 – 3; đào tạo ngoại ngữ (tiếng Anh): 2 – 3 người; đào tạo nhân viên phân tích – thí nghiệm và công nghệ sinh học: 8 – 10 người; thu hút chuyên gia, cộng tác viên bổ sung nguồn nhân lực nghiên cứu cho Viện; tuyển dụng 3 – 5 nhân lực chất lượng cao được đào tạo theo chương trình tiên tiến về nông nghiệp có trình độ Thạc sỹ trở lên.

* Phát triển cơ sở vật chất – kỹ thuật: (1) Xây dựng phương án quy hoạch, sử dụng đất đai đáp ứng các nhiệm vụ nghiên cứu, thí nghiệm, khảo nghiệm và dịch vụ khoa học và công nghệ trên diện tích đất nông, lâm nghiệp tại trụ sở Viện và các Trung tâm trực thuộc. (2) Xây dựng hạ tầng kỹ thuật các khu chức năng bao gồm: vườn ươm kết hợp khu khảo nghiệm giống cây nông nghiệp, lâm nghiệp; vườn cây đầu dòng; mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; mô hình trình diễn tiến bộ kỹ thuật mới và các khu chức năng phục vụ chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản,…(3) Đầu tư bổ sung máy móc, trang thiết bị phục vụ nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ.

* Phát triển nguồn lực tài chính: Tăng quy mô và đa dạng hóa nguồn lực tài chính; phấn đấu cơ cấu nguồn thực hiện nhiệm vụ đặc thù từ ngân sách nhà nước chi thường xuyên đạt 18 – 20 tỷ đồng/năm; nguồn đặt hàng nhiệm vụ khoa học, công nghệ các cấp đạt 10 – 12 tỷ đồng/năm; nguồn sản xuất, dịch vụ, liên doanh, liên kết và nguồn thu hợp pháp khác đạt 20 – 25 tỷ đồng/năm.

2. Nhiệm vu trọng tâm

2.1. Chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi: (i) Thu thập, lưu giữ, bảo tồn nguồn gen cây trồng, vật nuôi: (1) Thu thập, lưu giữ, bảo tồn nguồn gen cây trồng, vật nuôi có khả năng tạo ra sản phẩm chủ lực, có giá trị kinh tế cao và các nguồn gen đặc sản, đặc hữu của Thanh Hóa, đồng thời lưu giữ, bảo tồn nguồn gen cây trồng, vật nuôi quý hiếm, có giá trị khoa học và kinh tế. (2) Đánh giá chất lượng giống và phục tráng một số giống cây nông nghiệp đặc sản; cây ăn quả có tiềm năng, lợi thế. (3) Du nhập bổ sung các giống cây trồng, vật nuôi mới từ các địa phương trong nước và nước ngoài có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao và khả năng kháng sâu bệnh, phù hợp điều kiện sinh thái Thanh Hóa và vùng Bắc Trung Bộ. (ii) Chọn tạo, khảo nghiệm giống cây trồng, vật nuôi mới: (1) Trồng trọt: Chọn tạo và khảo nghiệm giống cây lương thực (lúa, ngô, sắn); cây thực phẩm (rau, nấm); cây công nghiệp (mía, lạc, đậu); cây ăn quả (cây có múi, dứa, thanh long); cây hoa (hoa bản địa, hoa nhập nội) và cây làm thức ăn gia súc. (2) Lâm nghiệp: Nghiên cứu chọn giống, khảo nghiệm giống cây lâm nghiệp nhập nội (keo, thiên ngân) và cây lâm nghiệp bản địa (lim xanh, lát hoa, vạng trứng, tếch…) chủ lực làm gỗ lớn; cây lâm sản ngoài gỗ (tre luồng, mây nếp, song mật, lùng, …) và cây dược liệu có năng suất, chất lượng, có lợi thế cạnh tranh cho một số vùng kinh tế lâm nghiệp trọng điểm; nghiên cứu tuyển chọn tập đoàn cây trồng rừng trồng kinh tế, cây trồng phân tán và cây đô thị. (3) Chăn nuôi: Nghiên cứu chọn lọc, lai tạo, nhân nhanh các dòng lợn mới có năng suất, chất lượng cao; chọn giống gia cầm (gà, vịt) chuyên thịt, chuyên trứng theo hướng công nghiệp; giống con nuôi đặc sản (bò vàng, vịt cổ lũng, ngan sen); nghiên cứu chọn lọc, nhân thuần và lai tạo giống bò thịt, bò sữa, trâu và một số gia súc ăn cỏ khác phù hợp với điều kiện sinh thái và điều kiện chăn nuôi. (4) Thủy sản: Du nhập một số giống cá nước mặn, nước lợ và nước ngọt giá trị kinh tế cao (tôm, cá, cua); nghiên cứu chọn tạo giống các loài chủ lực (tôm, ngao) và một số loài thủy đặc sản (ngao dầu, phi tiến vua) theo các tính trạng: tăng trưởng nhanh, kháng bệnh thường gặp và tăng khả năng thích nghi với thay đổi độ mặn, nhiệt độ.

2.2. Xây dựng quy trình kỹ thuật, tiếp nhận công nghệ mới: (i) Xây dựng, hoàn thiện quy trình kỹ thuật: (1) Trồng trọt: Xây dựng được các quy trình kỹ thuật tiên tiến, phù hợp, phục vụ phát triển sản xuất bền vững các cây trồng chủ lực; hoàn thiện quy trình kỹ thuật nhân giống, kỹ thuật thâm canh, công nghệ sau thu hoạch nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cây trồng; nghiên cứu các giải pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ, sử dụng đất nông nghiệp có hiệu quả, giảm phát thải nhà kính. (2) Lâm nghiệp: Nghiên cứu xây dựng quy trình trồng rừng thâm canh cây gỗ lớn và cây lâm sản ngoài gỗ đạt hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với từng vùng trồng rừng trọng điểm; nghiên cứu và thử nghiệm các giải pháp kỹ thuật lâm sinh nhằm nâng cao năng suất và chất lượng rừng thâm canh cây gỗ lớn phù hợp với đặc điểm, chức năng của rừng và điều kiện tự nhiên kinh tế – xã hội. (3) Chăn nuôi: Nghiên cứu phát triển và áp dụng các phương thức, hình thức liên kết, quy trình chăn nuôi tiên tiến, phù hợp với quy mô chăn nuôi trang trại, công nghiệp và gia trại. (4) Thủy sản: Nghiên cứu quy trình công nghệ tiên tiến, ưu tiên công nghệ cao phục vụ sản xuất giống, nuôi trồng thâm canh các loài chủ lực và thủy đặc sản hiệu quả, bền vững và đảm bảo an toàn sinh học; sử dụng các chế phẩm sinh học phù hợp các giai đoạn sinh trưởng, cải thiện chất lượng thịt, xử lý môi trường, phòng trị bệnh, thay thế các chất kháng sinh, giảm hệ số thức ăn. (ii) Nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất nông nghiệp: (1) Lựa chọn, tiếp nhận và làm chủ các công nghệ tiên tiến nhập từ bên ngoài, kết hợp với cải tiến và hiện đại hóa công nghệ truyền thống; nâng cao trình độ công nghệ; ứng dụng vào sản xuất; tạo đột phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả của sản xuất nông nghiệp; đặc biệt là chất lượng các sản phẩm xuất khẩu có sức cạnh tranh trên thị trường khu vực và thế giới như: Nghiên cứu ứng dụng công nghệ để tạo và nhân nhanh giống mới; phát triển cây, con giống có chất lượng cao; tạo ra các chế phẩm sinh học thân thiện với môi trường, bảo vệ cây trồng, vật nuôi; Tiếp nhận và triển khai công nghệ tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp kết hợp nghiên cứu thử nghiệm, làm chủ và thích nghi công nghệ cao nhập từ nước ngoài; Xây dựng mô hình ứng dụng các công nghệ của cách mạng nông nghiệp 4.0 trong việc nhân giống, quản lý, giám sát, điều khiển tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu, bệnh; quản lý sản phẩm theo chuỗi giá trị; truy xuất nguồn gốc và bảo vệ thương hiệu sản phẩm đối với một số loại cây rau màu, cây ăn quả, cây hoa để tạo ra các sản phẩm an toàn có giá trị kinh tế cao phục vụ chế biến và xuất khẩu. (2) Nghiên cứu ứng dụng máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, thu hoạch và chế biến sản phẩm nông nghiệp và phát triển công nghệ bảo quản sản phẩm nông nghiệp.

2.3. Phát triển sản phẩm nông nghiệp thương hiệu địa phương: (1) Điều tra, khảo sát tình hình sản xuất, thị trường tiêu thụ của các sản phẩm nông nghiệp (nhóm cây, con chủ lực và nhóm cây, con đặc sản) để lựa chọn sản phẩm cây, con xây dựng thương hiệu; ưu tiên sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi có tiềm năng về năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao và có lợi thế cạnh tranh. (2) Đánh giá tính phù hợp của cây trồng, vật nuôi với điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội của tỉnh; xác định đối tượng cây trồng, vật nuôi phù hợp để phát triển sản phẩm mang thương hiệu địa phương, đồng thời lựa chọn, phát triển sản phẩm mang thương hiệu Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đáp ứng nhu cầu thị trường trên cơ sở thương mại hóa một số sản phẩm có tiềm năng lợi thế của Viện (như lúa năng suất chất lượng cao; nấm đông trùng hạ thảo, nấm linh chi, lan kim tuyến. (3) Lựa chọn các giống mới, giống nhập từ nước ngoài; tổ chức sản xuất thử nghiệm, hoàn thiện quy trình, công nghệ và chuyển giao vào sản xuất hàng hóa, xây dựng, thương hiệu sản phẩm gắn với thị trường tiêu thụ; đồng thời nghiên cứu tiềm năng phát triển của nhóm cây trồng, vật nuôi đặc sản, bản địa, có lợi thế phục vụ chọn tạo giống, phát triển sản phẩm và xây dựng thương hiệu gắn với chuỗi tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. (4) Nghiên cứu quy hoạch sản xuất trồng trọt theo hướng phát triển diện tích các vùng sản xuất nông sản hàng hóa được cấp chứng nhận VietGAP, nông nghiệp hữu cơ và các tiêu chuẩn khác. Đẩy mạnh dịch vụ về giống vật nuôi phục vụ phát triển chăn nuôi theo hướng tập trung trang trại, gia trại theo hướng công nghiệp, bán công nghiệp, nâng cao chất lượng sản phẩm. (5) Nghiên cứu hình thức tổ chức sản xuất sản phẩm theo chuỗi giá trị gắn với xây dựng thương hiệu cấp tỉnh, cấp quốc gia, hướng tới thị trường quốc tế; xây dựng các mô hình liên kết sản xuất phù hợp với điều kiện cụ thể từng vùng, từng địa bàn.

2.4. Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và công nghệ phục vụ sản xuất nông nghiệp: (1) Trồng trọt: Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, giống mới, giống bản địa sạch bệnh, quy trình quản lý cây trồng tổng hợp, theo hướng GAP, quy mô hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng nông sản; xây dựng và chuyển giao các mô hình ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ cho một số cây trồng có giá trị kinh tế cao (rau, hoa, quả…); mô hình chuyển đổi cơ cấu thời vụ, cơ cấu cây trồng, đất sản xuất kém hiệu quả sang cây trồng khác hiệu quả cao hơn phù hợp với vùng sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu. (2) Lâm nghiệp: Chuyển giao giống mới, tiến bộ kỹ thuật trồng rừng cung cấp gỗ lớn; tiến bộ kỹ thuật trồng rừng thâm canh tập trung, trồng dược liệu dưới tán rừng hoặc trồng phân tán trong vườn hộ.

(3) Chăn nuôi: Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, nhân rộng một số giống gia súc, gia cầm năng suất cao, chất lượng tốt vào chăn nuôi nông hộ, trang trại; chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, nhân rộng, phổ biến quy trình kỹ thuật chăn nuôi hướng VietGAP. (4) Thủy sản: Chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật và quản lý (theo hướng VietGAP, ASC, GlobalGAP, BAP,…) trong sản xuất giống, nuôi trồng thương phẩm (tôm chân trắng, tôm sú, cá rô phi, nhuyễn thể hai mảnh vỏ và cá biển). (5) Ứng dụng công nghệ sinh học: Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học và làm chủ công nghệ chọn tạo các giống cây trồng sạch bệnh; sản xuất chế phẩm sinh học phục vụ chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản; vi nhân giống một số loại cây trồng nông, lâm nghiệp cung cấp giống chất lượng cho sản xuất. (6) Dịch vụ phân tích – thí nghiệm. (7) Xúc tiến thương mại, đầu tư trong nông nghiệp

2.5. Phát triển nguồn lực khoa học và công nghệ: (ii) Phát triển cơ sở vật chất – kỹ thuật: (1) Xây dựng phương án quy hoạch, sử dụng đất đai đáp ứng các nhiệm vụ nghiên cứu, thí nghiệm, khảo nghiệm và dịch vụ khoa học và công nghệ trên diện tích đất nông, lâm nghiệp tại trụ sở Viện và các Trung tâm trực thuộc. (2) Xây dựng hạ tầng kỹ thuật các khu chức năng bao gồm: vườn ươm kết hợp khu khảo nghiệm giống cây nông nghiệp, lâm nghiệp; vườn cây đầu dòng; mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; mô hình trình diễn tiến bộ kỹ thuật mới và các khu chức năng phục vụ chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản. (3) Đầu tư bổ sung máy móc, trang thiết bị phục vụ nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ. (4) Đối với việc đề xuất đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng từ nguồn vốn đầu tư phát triển của Nhà nước thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư công. (ii) Phát triển nguồn lực tài chính: Tăng quy mô và đa dạng hóa nguồn lực tài chính; phấn đấu cơ cấu nguồn thực hiện nhiệm vụ đặc thù từ ngân sách nhà nước chi thường xuyên đạt 18 – 20 tỷ đồng/năm; nguồn đặt hàng nhiệm vụ khoa học, công nghệ các cấp đạt 10 – 12 tỷ đồng/năm; nguồn sản xuất, dịch vụ, liên doanh, liên kết và nguồn thu hợp pháp khác đạt 20 – 25 tỷ đồng/năm. (iii) Phát triển nguồn nhân lực (1) Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực đồng bộ, cân đối theo lĩnh vực đảm bảo phát huy năng lực, sở trường của đội ngũ cán bộ, viên chức; hoàn thiện cơ cấu tổ chức, bộ máy theo Đề án vị trí việc làm đã được phê duyệt. (2) Xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ có tâm huyết, đủ năng lực nghiên cứu và chuyển giao công nghệ mang tính chuyên môn hóa cao, có kinh nghiệm, có kỹ năng làm việc độc lập và làm việc nhóm hiệu quả. (3) Xây dựng 6 nhóm chuyên gia ở các lĩnh vực: Trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản, công nghệ sinh học và dịch vụ. Các nhóm chuyên gia có cơ cấu lĩnh vực phù hợp từ nguồn cán bộ của Viện, các nhà khoa học, các chuyên gia, cán bộ thuộc sở, ngành liên quan và nguồn cán bộ từ các doanh nghiệp. (4) Hình thành và phát triển mạng lưới chuyên gia thông qua mối quan hệ cộng tác và hợp tác nghiên cứu với các nhà khoa học, các chuyên gia; cán bộ chuyên môn thuộc các sở, ngành, địa phương và các doanh nghiệp.

3. Giải pháp chủ yếu

3.1. Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ:

(i) Đổi mới tư duy quản lý và tổ chức thực hiện các hoạt động khoa học, công nghệ theo hướng tiếp cận sản phẩm đầu ra, gắn với thị trường và yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội: (1) Đổi mới cơ chế, phương thức quản lý, thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo hướng nâng cao hiệu quả ứng dụng gắn với dịch vụ. (2) Thực hiện hiệu quả cơ chế đặt hàng thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ các cấp; đẩy mạnh hoạt động đăng ký và thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội. (3) Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học và công nghệ: tập trung nghiên cứu chuyển giao các công nghệ tiên tiến có khả năng tạo đột phá trong công tác giống và phát triển thương hiệu sản phẩm chủ lực của tỉnh. (ii) Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất, dịch vụ: (1) Tăng cường liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp, địa phương, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, hợp tác xã để phát triển dịch vụ, chuyển giao công nghệ, gắn với sản xuất hàng hóa theo chuỗi cung ứng; ưu tiên phát triển hợp tác với các doanh nghiệp khoa học công nghệ lĩnh vực nông nghiệp, các huyện trọng điểm về phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp (Thọ Xuân, Yên Định, Hoằng Hóa, Ngọc Lặc, Lang Chánh,…). (2) Tổ chức thực hiện hiệu quả các hoạt động tư vấn, xúc tiến thương mại, đầu tư; phát triển thị trường tiêu thụ nông sản trong nước và xuất khẩu theo chuỗi cung ứng. (3) Đẩy mạnh thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ trên cơ sở gắn kết chặt chẽ hoạt động khoa học, công nghệ với sản xuất, kinh doanh thông qua các hoạt động liên kết, hợp tác giữa Viện và doanh nghiệp.

3.2. Tăng cường nguồn lực khoa học và công nghệ: (i) Tăng cường cơ sở vật chất – kỹ thuật và nâng cao hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, máy móc, thiết bị: (1) Rà soát đánh giá hiện trạng đất đai, cơ sở vật chất – kỹ thuật gồm: (+) Điều tra, đánh giá thực trạng và hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất chăn nuôi, đất nuôi trồng thủy sản; xây dựng phương án quản lý, sử dụng phục vụ công tác nghiên cứu đạt hiệu quả cao nhất. (+) Rà soát, đánh giá hiện trạng và hiệu quả sử dụng các trang thiết bị, máy móc phục vụ nghiên cứu; xây dựng kế hoạch xây dựng mô hình phục vụ nghiên cứu và quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả và bền vững. (2) Huy động nguồn lực tài chính đầu tư hạ tầng kỹ thuật, thiết bị phân tích, thí nghiệm, kiểm định; kiểm nghiệm đất, nước và sản phẩm nông nghiệp. (3) Nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của các phòng thí nghiệm phục vụ công tác nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật. (4) Đổi mới cơ chế quản lý cơ sở vật chất – kỹ thuật, đất đai của Viện theo hướng liên doanh, liên kết sản xuất hoặc giao khoán sử dụng. (ii) Tăng quy mô và đa dạng hóa nguồn lực tài chính: (1) Nguồn giao nhiệm vụ và đặt hàng từ ngân sách nhà nước chi sự nghiệp kinh tế dự kiến 18 – 20 tỷ đồng/năm: Phối hợp với sở, ngành chức năng tham mưu cho UBND tỉnh ban hành danh mục các giống cây trồng, vật nuôi, giống nấm, giống vi sinh vật quý, hiếm và giá trị kinh tế cao để Nhà nước đặt hàng lưu giữ, bảo tồn ngân hàng gen phục vụ sản xuất, nhân giống chất lượng cao cho phát triển nông nghiệp. (2) Nguồn đặt hàng nhiệm vụ khoa học, công nghệ các cấp; các nguồn tài trợ, viện trợ từ các tổ chức, cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ trong và ngoài nước đạt bình quân 10 tỷ đồng/năm: hàng năm tiến hành xây dựng, thu hút, thực hiện được từ 5 – 7 đề tài/dự án khoa học và công nghệ các cấp (cấp tỉnh 3 – 5 đề tài/dự án; cấp bộ từ 1 – 2 đề tài/dự án). (3) Nguồn sản xuất, dịch vụ, nguồn liên doanh, liên kết và nguồn thu hợp pháp khác đạt bình quân 20 – 25 tỷ đồng/năm (lĩnh vực cây trồng bình quân 5 tỷ đồng; lĩnh vực vật nuôi 9 tỷ đồng; lĩnh vực tư vấn quy hoạch, thị trường và phát triển nông nghiệp 8 tỷ đồng; sản xuất nấm ăn, nấm dược liệu 3 tỷ đồng). Quy hoạch, khai thác hạ tầng, đất đai gắn tổ chức sản xuất, kinh doanh một số sản phẩm nông nghiệp lợi thế, giá trị kinh tế cao; phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp để tổ chức dịch vụ, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, mô hình vào thực tiễn sản xuất; thu hút, xây dựng, thực hiện các phương án liên doanh, liên kết sản xuất, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, bổ sung nguồn thu cho Viện. (4) Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động khoa học và công nghệ, thu hút nguồn lực từ doanh nghiệp; các nguồn huy động từ các tổ chức, cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ trong và ngoài nước. Khai thác hiệu quả chính sách đối ngoại; phát triển hoạt động liên doanh, liên kết có yếu tố nước ngoài nhằm thu hút nguồn lực khoa học, công nghệ, tài chính cho đầu tư phát triển. (iii) Nâng cao chất lượng và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực: (1) Xây dựng kế hoạch, phân bổ hợp lý các chỉ tiêu đào tạo, đào tạo từ nguồn kinh phí ngân sách nhà nước; kết hợp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thông qua việc thực hiện các đề tài/dự án khoa học công nghệ các cấp. (2) Xây dựng cơ chế hoạt động theo hướng giao khoán thực hiện nhiệm vụ, nâng cao trách nhiệm, quyền lợi phát huy tự chủ của tập thể, cá nhân; xây dựng cơ chế phân phối thu nhập dựa trên thực tế cống hiến của từng tập thể, cá nhân, đồng thời thực hiện khoản chi thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ đến sản phẩm cuối cùng. (3) Xây dựng và thực hiện chính sách đãi ngộ cán bộ, thu hút nhân lực chất lượng cao để nâng cao hiệu quả hoạt động; khuyến khích cán bộ, viên chức tự học nâng cao trình độ. (4) Xây dựng và thực hiện cơ chế trả lương, thưởng theo kết quả công việc để tạo động lực cho cán bộ viên chức, người lao động.

3.3. Mở rộng hợp tác trong nước và quốc tế: (i) Hợp tác trong nước: (1) Hợp tác với 15 – 20 tổ chức khoa học công nghệ, trường Đại học có uy tín trong lĩnh vực nông nghiệp và kỹ thuật – công nghệ nhằm hợp tác nghiên cứu, chuyển giao; nâng cao năng lực và tiếp cận công nghệ mới. (2) Hợp tác với các doanh nghiệp, hợp tác xã, địa phương và các tổ chức xã hội nghề nghiệp nhằm ứng dụng và chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ; nhân rộng mô hình sản xuất và phát triển dịch vụ. (ii) Hợp tác quốc tế: (1) Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt về đào tạo nguồn nhân lực, du nhập giống mới, phát triển khoa học công nghệ; tìm kiếm thị trường; thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA vào các lĩnh vực ưu tiên. Ưu tiên xây dựng chương trình hợp tác quốc tế với các nước có nền nông nghiệp tiên tiến (Thái Lan, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Israel, Hà Lan…). (2) Mở rộng hợp tác với các tổ chức khoa học công nghệ, doanh nghiệp nước ngoài, các tổ chức phi chính phủ,… trên cơ sở xây dựng các dự án liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản hàng hóa chủ lực của tỉnh, hướng tới chứng nhận chất lượng sản phẩm nông sản phù hợp với tiêu chuẩn trong nước và quốc tế, mở rộng tiêu thụ tại các thị trường tiềm năng. (3) Hợp tác với tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào để hỗ trợ, đào tạo và chuyển giao quy trình kỹ thuật sản xuất giống cây trồng, vật nuôi; công nghệ canh tác nông nghiệp, lâm nghiệp phục vụ phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh Hủa Phăn.

3.4. Tổ chức và quản lý: (1) Xây dựng và hoàn thiện tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; kết hợp thực hiện chính sách tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động theo Đề án vị trí việc làm đã được phê duyệt. (2) Thực hiện quản lý Viện theo tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng TCVN ISO 9001:2015 với năng lực quản trị, lãnh đạo và quản lý hiệu quả; ứng dụng toàn diện công nghệ thông tin trong quản lý.

Tóm lại: Để có cái nhìn chi tiết và cụ thể hơn nữa về thực hiện khâu đột phá “ Về nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học – kỹ thuật; chủ động, tích tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư phục vụ phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững” theo Nghị quyết Đại hội Lần thứ XIX của tỉnh Thanh Hóa, chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu tham khảo, cập nhật bổ sung các Nghị quyết, chương trình, đề án… phát triển KT – XH của tỉnh đã ban hành trong giai đoạn 2020-2025. Từ đó, để xây dựng và định kỳ bổ sung Kế hoạch trung hạn, hàng năm và đề xuất, xây dựng các chương trình, đề án, đề tài, dự án… có nội dung toàn diện, khả thi, sát thực tiễn, lộ trình thực phù hợp và triển khai thực hiện đạt hiệu quả cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã nêu trên. Bài viết đã nhận diện khái quát toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và nhằm chuyển tải đến toàn thể cán bộ lãnh đạo, lãnh đạo quản lý, viên chức và người lao động trong toàn Viện nghiên cứu, quán triệt; đồng thời không ngừng phát huy trách nhiệm, đổi mới tư duy – sáng tạo, đoàn kết đồng lòng với quyết tâm cao – nổ lực lớn – hành động quyết liệt để hoàn thành toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ được cấp thẩm quyền giao với kết quả cao nhất. Góp phần đóng góp vào kết quả Nghị quyết Tỉnh Đảng bộ Thanh Hóa Lần thứ XIX đã đề ra.

( Chi tiết có danh mục các mục tiêu gắn các phòng, trung tâm chủ trì thực hiện)

Tác giả: Nguyễn Đình Hải – Viện trưởng Nông nghiệp Thanh Hóa

Chương trình đánh giá Vilas – công nhận phòng thí nghiệm phù hợp với tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 của văn phòng Công nhận chất lượng (BoA) tại Phòng phân tích và Thí nghiệm – Viện Nông nghiệp Thanh Hóa.

04/05/202304/05/2023 Admin

Là mô hình viện nghiên cứu nông nghiệp cấp tỉnh đầu tiên trong cả nước, tạo tiền đề quan trọng trong việc tập trung nguồn lực, đầu mối nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ, tư vấn về chiến lược phát triển và cung cấp các dịch vụ trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản. Chính vì lẽ đó ngay từ khi thành lập, Viện luôn được các cập chính quyền quan tâm, xem xét, tạo điều kiện phát triển. Dự án Trụ sở làm việc Viện Nông nghiệp Thanh Hóa được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình tại Quyết định số 1052/QĐ-UBND ngày 30/3/2021; Phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại Quyết định số 1551/QĐ-UBND ngày 13/5/2021. Chủ đầu tư phê duyệt Thiết kế bản vẽ thi công tại Quyết định số 445/QĐ-VNN ngày 7/9/2021.

Hình ảnh đoàn chuyên gia đánh giá tại Phòng thí nghiệm – Viện Nông nghiệp Thanh Hóa

Trong các hạng mục thi công xây dựng trụ sở Viện, phải kể đến là sự đầu tư hệ thống phòng thí nghiệm khang trang với nhiều máy móc, thiết bị hiện đại. Và từ đó Viện Nông nghiệp Thanh Hóa xây dựng nhiêm vụ mục tiêu để phòng thí nghiệm đạt chứng chỉ công nhận Vilas vào nửa đầu năm 2023.

Ngày 21/4/2023, Văn phòng công nhận chất lượng thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ (BOA) đã có quyết định số 678/QĐ-VPCNCL ban hành quyết định về việc Thành lập đoàn Chuyên gia đánh giá đối với Viện Nông nghiệp Thanh Hóa.

Sáng ngày 25/4/2023, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa vinh dự được tiếp đoàn đánh giá đến làm việc trực tiếp tại Phòng Phân tích và Thí nghiệm. Đoàn chuyên gia đánh giá làm việc trong 2 ngày 25 và 26/4/2023.

Trong thời gian 2 ngày làm việc, đoàn chuyên gia đánh giá hệ thống quản lý chất lượng và các phép thử trong đơn đăng ký của Viện Nông nghiệp Thanh Hóa. Chuẩn mục đánh giá theo Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 và các yêu cầu bổ sung trong lĩnh vực hóa (ARG 05) biên bản 2020. Song song đánh giá quản lý hệ thống chất lượng theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 là đánh giá kỹ thuật, thao tác thực hành của các thử nghiệm viên, đánh giá phòng thực hành cũng như hệ thống máy móc, thiết bị của phòng thí nghiệm. Với mục tiêu, đánh giá cũng như xây dựng nội dung góp ý giúp cho Phòng thí nghiệm cải tiến và hoàn thiện thống phù hợp với tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017. Chuyên gia xem xét kỹ các hồ sơ về nhân sự, hồ sơ về đối tượng thử nghiệm, hiệu chuẩn, hồ sơ kỹ thuật, cách lựa chọn, kiểm tra xác nhận giá trị sử dụng của phương pháp, cách xây dựng kiểm soát dữ liệu, quản lý thông tin, tài liệu hệ thống quản lý, đánh giá nội bộ, xem xét của lãnh đạo, hành động giải quyết rủi ro và cơ hội, hành động khắc phục… để từ đó đưa ra những đánh giá, tư vấn cho phù hợp.

Hình ảnh các thử nghiệm viên thực hành các thao tác kỹ thuật của các phép thử theo yêu cầu của chuyên gia đánh giá

Đây là cơ hội tốt để các cán bộ phân tích tại Viện hiểu rõ hơn về hệ thống đang xây dựng, có dịp trao đổi, thảo luận về các vấn đề chuyên môn cùng chuyên gia đánh giá để có cách nhìn chính xác nhất về việc xây dựng và thực hành hệ thống theo tiêu chuẩn.

Việc xây dựng duy trì hoạt động thử nghiệm đã mang đến cho Viện Nông nghiệp Thanh Hóa nhiều cơ hội và thách thức. Các hoạt động thử nghiệm ngày càng được chuẩn hóa, từ yêu cầu cao về kiểm định, hiệu chuẩn trang thiết bị, đảm bảo điều kiện tiện nghi môi trường đến huấn luyện, đào tạo đội ngũ cán bộ. Chính vì vậy, các thủ tục, hồ sơ các phép thử được thực hiện tại Viện thường xuyên được hoàn thiện đầy đủ không chỉ với 17 phép thử thuộc diện đăng ký VILAS mà cả những phép thử chưa được đăng ký công nhận cũng được vận dụng tương tự. Các phép thử đăng ký công nhân vilas bao gồm:

TT	Tên sản phẩm, vật liệu được thử/ Materials or product tested	Tên phép thử cụ thể/ The name of specific tests	Phương pháp thử/ Test method
1.	Đất *Soil*	Phương pháp xác định độ ẩm và hệ số khô kiệt Determination of humidity and absolute dryness coefficient	TCVN 4048:2011
2.		Xác định Cacbon hữu cơ tổng số Phương pháp Walkley Black Determination of total organic carbon Walkley Black method	TCVN 8941:2011
3.		Xác định pHKCl Dertermination pHH2O /pHKCl	TCVN 5979:2007
4.		Xác định SO₄^2- Dertermination Water Soluble Sulfate	TCVN 6656:2000
5.		Xác định Nitơ tổng số Dertermination Total Nitrogen	TCVN 6498:1999
6.		Xác định Kali tổng số Dertermination Total Potassium	TCVN 8660:2011
7.		Xác định kali dễ tiêu Determination of bio-available potassium	TCVN 8662:2011
8.		Xác định thành phần cấp hạt Dertermination of particle size dístribution	TCVN 8567:2010
9.		Xác định dung lượng cation trao đổi (CEC) Dertermination Cation Exchange Capacity	TCVN 8568:2010
10.		Xác định đồng trong dịch chiết đất bằng cường thủy. Phương pháp hấp thụ nguyên tử ngọn lửa Dertermination of Copper in aqua regia extracts Flame-AAS methods	TCVN 6496A : 2009
11.		Xác định kẽm trong dịch chiết đất bằng cường thủy. Phương pháp hấp thụ nguyên tử ngọn lửa Dertermination of Zink in aqua regia extracts Flame-AAS methods	TCVN 6496A : 2009
12.		Xác định chì trong dịch chiết đất bằng cường thủy. Phương pháp hấp thụ nguyên tử lò graphit Dertermination of Lead in aqua regia extracts GF-AAS methods	TCVN 6496B : 2009
13.		Xác định cadimi trong dịch chiết đất bằng cường thủy. Phương pháp hấp thụ nguyên tử lò graphit Dertermination of Cadimium in aqua regia extracts GF-AAS methods	TCVN 6496B : 2009
14.		Xác định Crom trong dịch chiết đất bằng cường thủy. Phương pháp hấp thụ nguyên tử ngọn lửa Dertermination of Crom in aqua regia extracts Flame-AAS methods	TCVN 6496A:2009
15.		Xác định tổng số muối tan trong đất Determination of total soluble salts in soil	TCVN 8727 : 2012
16.		Xác định khối lượng theo thể tích nguyên khối khô (Dung trọng) Determination of dry bulk density	TCVN 6860:2001
17.		Xác định độ dẫn điện (EC) Determination of the specific electrical conductivity	TCVN 6650:2000

Mặc dù là đơn vị mới hoàn toàn trong lĩnh vực thử nghiệm – phân tích, song Lãnh đạo cũng như các cán bộ của Viện đã rất cố gắng tìm tòi, cầu thị để học hỏi, phát huy tối đa thế mạnh về nhân lực, máy móc đã được trang bị nhằm phát triển, xây dựng cũng như cải tiến hoạt động thử nghiệm tại đơn vị.

Hàng loạt các hoạt động được Viện triển khai cụ thể trước khi đánh giá. Một mặt, việc đào tạo, huấn luyện được tiến hành, mặc khác rà soát những điểm không phù hợp trong hồ sơ hệ thống, bộ SOP, Sổ tay chất lượng, các cam kết… trong quá trình triển khai thực hiện. Cường độ làm việc cao cùng với sự tiếp cận hoàn toàn mới mẻ có những khó khăn và thách thức. Tuy vậy, với quyết tâm và nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ, trong hai ngày 25-26/4/2023, tập thể Phòng thí nghiệm đã phối hợp cùng với Đoàn chuyên gia đánh giá của BoA tiến hành đánh giá toàn diện các tiêu chí của Phòng thí nghiệm theo 17 chỉ tiêu thử nghiệm.

Kết thúc 2 ngày đánh giá, đoàn chuyên gia đã có cuộc họp đưa ra kết luận đánh giá cùng Lãnh đạo viện và các cán bộ phòng thí nghiệm. Trưởng đoàn đánh giá thay mặt Văn phòng Công nhận Chất lượng có lời cảm ơn đến Viện Nông nghiệp vì đã tin tưởng để Văn phòng là địa chỉ đánh giá cho Viện. Ông đánh giá cao về sự chuẩn bị của phía Viện. Phòng Phân tích và Thí nghiệm – Viện Nông nghiệp Thanh Hóa áp dụng hệ thống quản lý PTN theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 và các quy định của Văn phòng Công nhận Chất lượng (BoA) từ ngày 15/11/2022, PTN được thiết kế phù hợp, trang thiết bị được hiệu chuẩn, nhân sự có tay nghề phù hợp. Tuy nhiên trong quá trình đánh giá, Đoàn CGĐG cũng có chỉ ra một số điều chưa phù hợp cần thực hiện hành động khắc phục, cải tiến. Cụ thể là cần bổ sung các quyết định về tổ chức Viện vào sổ tay chất lượng, cần cung cấp bằng chứng được đăng ký lĩnh vực hoạt động thử nghiệm theo Nghị định 107/2016/NĐ-CP về việc đăng ký lĩnh vực hoạt động đánh giá sự phù hợp, trong thủ tục nhân sự nên quy định thời gian đào tạo nhân viên mới, giám sát nhân sự 12 tháng sau đào tạo ban đầu, điều chỉnh quy định kiểm soát điều kiện nhiệt độ bảo quản hóa chất, dung dịch chuẩn phù hợp bảo quản theo đúng CoA của nhà sản xuất, lập kế hoạch mua giá phơi mẫu đất, hiện tại có 2 giá lưu mẫu, chưa có giá phơi mẫu đất, xem xét khắc phục tiếng ồn do mô tơ quạt hút khí độc bị to quá mức, ảnh hưởng đến sự tập trung, chất lượng công việc và sức khỏe nghề nghiệp của các thí nghiệm viên, lập kế hoạch kiểm tra ánh sáng, tiếng ồn PTN theo quy định pháp luật. Thời gian để phòng thí nghiệm khắc phục những điểm không phù hợp đến ngày 26/5/2023. Song, đoàn đánh giá tin rằng với sự chuẩn bị kỹ càng cùng với tinh thần làm việc của cán bộ Viện, những điểm chưa phù hợp sẽ sớm được khắc phục nhanh chóng và từ đó Văn phòng Công nhận Chất lượng sẽ xem xét công nhận hệ thống quản lý của phòng thí nghiệm phù hợp tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 sau khi phòng thí nghiệm thực hiện khắc phục các điểm và cấp chứng chỉ công nhận cho Viện./.

Trịnh Thị Hồng
Chuyên viên Phòng Phân tích và Thí nghiệm

Những kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm tại cơ sở (xã, thôn, hộ chăn nuôi) trong triển khai thực hiện dự án“Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bò lai hướng thịt tại các huyện trung du, miền núi của tỉnh Thanh Hóa”.

05/04/2023 Admin

Vùng trung du và miền núi Thanh Hóa vẫn còn nhiều tiềm năng cần khai thác, phát triển kinh tế xã hội nói chung và phát triển nông nghiệp nói riêng, trong đó có lĩnh vực chăn nuôi. Chăn nuôi ở vùng trung du và miền núi Thanh Hóa trong những năm qua tuy có nhiều chuyển biến đáng kể, nhưng tỷ trọng chăn nuôi trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp vẫn còn thấp. Sản xuất nhỏ lẻ, phân tán, hình thức chăn nuôi tận dụng, chưa gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Tình hình dịch bệnh vẫn chưa thực sự an toàn, tỷ lệ tiêm phòng thấp. Dịch vụ chăn nuôi còn kém, các chính sách phát triển chăn nuôi hiện có nhưng chưa đồng bộ, chưa phù hợp với đặc thù của vùng trung du và miền núi.

Thực hiện mục tiêu Nghị quyết 09-NQ/TU ngày 04/11/2013 của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giảm nghèo nhanh và bền vững ở các huyện trung du và miền núi Thanh Hóa đến 2020; Nghị quyết 16-NQ/TU ngày 26/5/2015 của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh về tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2015 theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững; Quyết định số 1229/QĐ-UBND ngày 08/4/2019 của UBND tỉnh Thanh Hóa về ban hành các danh mục sản phẩm nông nghiệp chủ lực trong thời gian tới; vì vậy việc khai thác tiềm năng và thế mạnh vùng trung du và miền núi nói chung, phát triển chăn nuôi gia súc là vấn đề cần quan tâm, đang đặt ra trong quan điểm chỉ đạo và triển khai thực hiện của các cấp, các ngành trong tỉnh trong thời gian tới.

Căn cứ Quyết định số 1880/QĐ-BKHCN ngày 28/6/2019 của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc phê duyệt kinh phí dự án do Trung ương quản lý thuộc Chương trình “Hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội nông thôn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 – 2025” bắt đầu thực hiện từ năm 2019 (đợt 3). Viện nông nghiệp Thanh Hóa đã triển khai thực hiện dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bò lai hướng thịt tại các huyện trung du, miền núi của tỉnh Thanh Hóa”, dự án đã hoàn thành vào tháng 10 năm 2023 với những kết quả đạt được như sau.

* Những kết quả đạt được của dự án

– Công tác chuyển giao công nghệ

+ Sau khi tiếp nhận công nghệ được chuyển giao bởi Trung tâm Giống gia súc lớn Trung ương, đơn vị chủ trì, cán bộ kỹ thuật của Trung tâm, cán bộ kỹ thuật cơ sở đã làm chủ 100% các quy trình công nghệ trong chăn nuôi bò để hướng dẫn, chỉ đạo các hộ nuôi tham gia dự án tại địa phương đã nắm vững các quy trình công nghệ và đã áp dụng vào công tác chăn nuôi của gia đình, bao gồm: Quy trình kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bò; Quy trình kỹ thuật chăm sóc bò mẹ mang thai và chăm sóc bò lai F1; Quy trình kỹ thuật nuôi thương phẩm bò lai hướng thịt ở các giai đoạn khác nhau; Quy trình phối trộn và sản xuất thức ăn hỗn hợp; Quy trình chế biến dự trữ một số phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn;

+ Đối với Quy trình TTNT: Quy trình này là quy trình rất quan trọng trong việc xây dựng mô hình bò cái sinh sản, đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo huấn luyện thực hành công tác TTNT cho bò cái lai zebu bằng tinh bò thịt giống Droughtmaster tạo bê lai F1 (Droughtmaster x lai zebu) làm tiền đề cho việc thực hiện các mô hình tiếp theo;

+ Đối với quy trình kỹ thuật chăm sóc bò mẹ mang thai và chăm sóc bò lai F1: Nhờ tính thích hợp, khoa học của công nghệ được chuyển giao nên các hộ nuôi đã chăm sóc, nuôi dưỡng bò sinh sản đạt kết quả tương đối tốt, Hệ số phối giống là chỉ tiêu quan trọng đánh giá khả năng sinh sản của đàn bò. Kết quả này phụ thuộc vào các yếu tố như : Tay nghề TTNT của kỹ thuật viên, giống bò cái, mùa vụ, chất lượng tinh dịch và bản thân bò cái nhận tinh. Kết quả theo dõi về hệ số phối giống đậu thai cho thấy hệ số phối giống đậu thai trung bình là 1,8 liều/con có chửa.

+ Quy trình kỹ thuật nuôi thương phẩm bò lai hướng thịt ở các giai đoạn khác nhau: Sau khi được tập huấn và được sự hướng dẫn cụ thể của cán bộ kỹ thuật, kết quả mô hình đã đạt được: Số lượng bò lai F1: 200 con; Tỷ lệ nuôi sống đạt: 100%; Khối lượng: 240,24kg/con; Khối lượng tổng mô hình: 48.048kg; Tăng trọng: 520-625g/con/ngày. Bên cạnh đó nhờ tiếp nhận được công nghệ phòng bệnh cho đàn bò trong nông hộ nên các hộ nuôi đã biết cách phòng bệnh cho đàn bò của gia đình, có thể phát hiện sớm các triệu chứng, biểu hiện một số bệnh phổ biến để có giải pháp kịp thời giúp giảm thiểu các rủi ro trong chăn nuôi so với trước khi tham gia dự án.

+ Quy trình phối trộn và sản xuất thức ăn hỗn hợp; Quy trình chế biến dự trữ một số phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn: 21hộ nuôi đã trồng được 4.2 ha cỏ cao sản làm thức ăn cho bò (bình quân 2.000 m²/hộ), cỏ trồng sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao, bình quân khoảng 180-220tấn/ha/năm. Đảm bảo chủ động được nguồn thức ăn cho bò, giải quyết được thực trạng thiếu nguồn thức ăn ở vùng cát ven biển và đáp ứng được mô hình nuôi bò nhốt thâm canh, bán thâm canh, giúp tận dụng được công lao động do phải chăn nuôi theo mô hình chăn thả truyền thống trước đây. Công nghệ chế biến, xử lý thức ăn thô xanh và các dạng thức ăn khác: Một trong những tính mới khác của việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào chăn nuôi bò của dự án là việc ủ xanh, ủ chua, chế biến các phế phụ phẩm nông nghiệp giàu xơ (rơm rạ, thân ngọn lá sắn, cây ngô, cây lạc…) làm thức ăn cho bò. Các hộ nuôi đã nắm vững công nghệ sau khi được tập huấn và được sự hướng dẫn, chỉ đạo tận tình, kịp thời của cán bộ kỹ thuật và đã thực hiện thu gom, ủ, chế biến các phế phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho bò thay vì đốt, vứt bỏ hoặc có thể phơi khô, cho ăn trực tiếp (rất ít) như trước đây. Việc phế phụ phẩm nông nghiệp được ủ xanh, ủ chua, chế biến không những cho hàm lượng dinh dưỡng, tỷ lệ tiêu hóa cao hơn mà còn có thời gian bảo quản lâu hơn giúp chủ động được nguồn thức ăn vào mùa nắng hạn và mưa rét kéo dài (đặc thù thời tiết khí hậu tại địa phương).

– Công tác đào tạo và tập huấn:

+ Đã thực hiện đào tạo 12 cán bộ kỹ thuật cơ sở, đạt 100% so với thuyết minh. Các cán bộ được đào tạo nắm vững, làm chủ được tất cả các quy trình công nghệ được đào tạo. Đươc cấp chứng nhận đào tạo kỹ thuật viên

+ Đã tập huấn 5 lớp với 300 lượt nông dân tham dự (60 nông dân/lớp), đạt 100% so với thuyết minh. Các nông dân được tập huấn nắm vững được tất cả các quy trình công nghệ được tập huấn.

– Xây dựng các mô hình:

+ Mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản: Dự án đã sử dụng tinh bò đông lạnh Droughtmaster để phối giống cho 2399 con bò cái bằng phương pháp TTNT . Số bò có chửa là 2193 con đạt tỷ lệ 91,11%.

+ Mô hình nuôi thương phẩm bò lai F1 an toàn sinh học: Đã thực hiện tại 21 hộ nuôi thuộc 09 xã thực hiện dự án tại các huyện tham gia dự án. Các mô hình thực hiện đầy đủ các nội dung của dự án từ trồng cỏ; chế biến thức ăn; đối ứng bò, thức ăn tinh, cỏ giống, công lao động; nuôi bò thịt; Một số hộ đã duy trì mô hình bằng cách thu mua gom bò lai F1 (Droughtmaster x lai zebu) để tiếp tục duy trì mô hình;Đây là bước nhân rộng mô hình đầu tiên ngay tại hộ tham gia mô hình do thấy được cách làm và hiệu quả của dự án.

+ Mô hình chăn nuôi bò vỗ béo: Đã thực hiện 05 mô hình tại 05 hộ nuôi thuộc 5 huyện thực hiện dự án. Các mô hình nông hộ thực hiện đầy đủ các nội dung của dự án từ trồng cỏ; chế biến thức ăn; đối ứng thức ăn tinh, cỏ giống, công lao động; thực hiện do chủ động được thức ăn và làm chủ được các quy trình chăn nuôi nên các hộ đã tự phát triển đàn từ 05 con lên 10 con/hộ. Đây là bước nhân rộng mô hình đầu tiên ngay tại hộ tham gia mô hình do thấy được cách làm và hiệu quả của dự án.

+ Mô hình chuỗi tiêu thụ: Xây dựng và kết nối được 03 cơ sở công suất giết mổ 10con/ngày và kết nối được 04 cơ sở tiêu thụ sản phẩm thịt bò

* Bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện dự án

Viện Nông nghiệp Thanh Hóa là đơn vị sự nghiệp công lập, phục vụ quản lý Nhà nước. Hoạt động của Viện rất đa dạng và phong phú với các nội dung chính là nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ khoa học và công nghệ, khi triển khai dự án đơn vị đã được sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ Thanh Hóa, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyển giao công nghệ, UBND các xã, Ban quản lý dự án các xã, cán bộ kỹ thuật cơ sở, các đoàn thể tại địa phương để thực hiện triển khai dự án từ khâu lựa chọn, khảo sát, chọn hộ đến việc thực hiện, xây dựng các mô hình nên nhận được sự thống nhất, đồng tình ủng hộ xuyên suốt từ chính quyền đến các hộ dân trong việc thực hiện các nội dung dự án và đã xây dựng 01 chương trình hoạt động hết sức cụ thể và với sự huy động các cán bộ tham gia theo từng nhiệm vụ cụ thể…

Các hoạt động của dự án rất phù hợp với hoạt động của Viện và đã góp phần giúp Viện đa dạng hóa hoạt động; xác định được phương pháp tiếp cận cơ sở; nâng cao năng lực hoạt động và đúc rút được nhiều kinh nghiệm trong quá trình hoạt động của Viện trong thời gian tới. Các hoạt động của dự án nhiều cán bộ của Viện được tiếp nhận các quy trình, công nghệ trong chế biến thức ăn trong chăn nuôi bò, hầu hết cán bộ trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia dự án đều nâng cao được năng lực làm việc cụ thể như sau:

– Xây dựng được kế hoạch nghiên cứu, ứng dụng và xây dựng mô hình trình diễn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

– Xác định được nội dung, phương pháp và kỹ năng tiếp cận cơ sở trong công tác xây dựng mô hình và chuyển giao công nghệ.

– Phải đánh giá và xác định về các điều kiện để chuyển giao và tiếp nhận công nghệ.

– Cần huy động các lực lượng ở các địa phương và phương pháp phối hợp, làm việc nhóm trong quá trình đào tạo, huấn luyện, chuyển giao công nghệ và xây dựng các mô hình trình diễn về khoa học và công nghệ.

– Cần có kỹ năng phân tích, đánh giá điều kiện thực tiễn ở cơ sở.

– Cần có một lực lượng cán bộ nắm chắc chuyên môn, có kinh nghiệm thực hiện dự án sẵn sàng phối hợp, hợp tác với các đơn vị: Năng lực quản lý, điều hành; năng lực chuyên môn, kỹ thuật; năng lực nghiên cứu, ứng dụng; năng lực đào tạo, huấn luyện; năng lực tổ chức thực hiện; năng lực giám sát, đánh giá….

Bên cạnh đó việc họp định kỳ cán bộ kỹ thuật cơ sở cùng với đơn vị chủ trì, cơ quan chuyển giao thường xuyên đi cơ sở hướng dẫn, chỉ đạo, giám sát việc thực hiện mô hình của các hộ tham gia.

Giải pháp quản lý của dự án thiết thực và hiệu quả nhờ sự tham gia tích cực của các Ban, Ngành và các tổ chức chính trị – xã hội từ tỉnh đến cơ sở (cấp thôn) do vậy các hoạt động của dự án cần được công khai, minh bạch và có sự giám sát, đánh giá của cơ quan quản lý, chuyên môn và của địa phương, cộng đồng.

Kết quả các mô hình của dự án đã có tác dụng lan tỏa và nhân rộng cao đối với người chăn nuôi trong và ngoài vùng dự án, góp phần phát triển kinh tế đối với các vùng nông thôn miền núi của tỉnh Thanh Hóa.

Nguyễn Đình Hải
Viện trưởng Viện Nông nghiệp

Tác động của dự án Khoa học Công nghệ thuộc Chương trình Nông thôn miền núi đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Thanh Hóa

05/04/2023 Admin

Chương trình nông thôn miền núi là một chương trình rất có ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của những vùng còn khó khăn, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong cả nước nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng. Thông qua hoạt động xây dựng các mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ phục vụ phát triển sản xuất và đời sống đã giúp cho người dân tiếp cận nhanh những thành tựu mới về khoa học kỹ thuật. Hỗ trợ kinh phí để người dân xây dựng mô hình, sản phẩm được người dân thụ hưởng, điều này đã có ý nghĩa rất lớn đối với việc huy động nguồn vốn từ người dân làm cơ sở vững chắc cho dân mạnh dạn đầu tư vốn để phát triển kinh tế xã hội. Bên cạnh đó, Chương trình cũng đã tạo tiền đề cho những vùng sản xuất tương đối phát triển để tiếp tục phát triển sản xuất các sản phẩm mang tính hàng hoá có giá trị cao, thương mại lớn. Chính vì vậy, Chương trình nông thôn miền núi trong thời gian qua đã có sự tác động rất tích cực phục vụ cho phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Trung tâm Nghiên cứu Khảo nghiệm và Dịch vụ vật nuôi trực thuộc Viện Nông nghiệp Thanh Hóa. Tuy là đơn vị mới được sáp nhập và thành lập từ năm 2019 nhưng cũng đã kịp thời tham gia chương trình Nông thôn miền núi bắt đầu thực hiện từ năm 2019 với Dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bò lai hướng thịt tại các huyện trung du, miền núi của tỉnh Thanh Hóa”. Dự án đã triển khai thực hiện những nội dung của chương trình cụ thể: Tiếp nhận Quy trình kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bò và Quy trình kỹ thuật chăm sóc bò mẹ mang thai và chăm sóc bò lai F1, Quy trình kỹ thuật nuôi thương phẩm bò lai hướng thịt giai đoạn khác nhau, Quy trình phối trộn và sản xuất thức ăn hỗn hợp, Quy trình chế biến dự trữ một số phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn để từ đó xây dựng các mô hình trình trình diễn tạo nền móng cho việc phát triển kinh tế xã hội tại vùng nông thôn và miền núi. Dự án đã thực hiện một số nội dung chính sau:

Xây dựng mô hình nuôi bò cái lai zebu sinh sản để TTNT bằng tinh đông lạnh bò giống Droughtmaster: Mô hình đã tạo ra 2150 con bò lai F1 (Droughtmaster-Zebu) giúp cho địa phương chủ động tạo đàn bò cái nền phục vụ sản xuất giống bò thịt chất lượng cao, góp phần chuyển đổi cơ cấu giống vật nuôi có năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao nhằm tăng năngsuất, tăng thu nhập trên đơn vị diện tích. Phát triển các sản phẩm có lợi thế của địa phương;
Xây dựng mô hình nuôi thương phẩm bò lai F1 an toàn sinh học: Dự án đã tiếp nhận quy trình công nghệ và tổ chức tập huấn cho các hộ tham gia dự án xây dựng được 20 mô hình tại các gia trại trên địa bàn các huyện tham gia dự án với quy mô 200 con bò lai F1 Droughmates trong đó co 100 con do dự án hỗ trờ và 100 con là đối ứng của hộ tham gia mô hình. Kết quả sau 12 tháng bò lai F1 sinh trưởng phát triển khá tốt, thích nghi với điêu kiện khí hậu tại địa phương;đạt khối lượng 240kg.con đối với bò đực và 205kg/đối với bò cái, tăng trọng cao hơn từ 3-5% so với một số giống bò Zebu.

Lớp tập huấn Đào tạo Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo gia súc – Thạc sỹ Lê Trần Thái, Chủ nhiệm Dự án đang cấp phát trang thiết bị phục vụ dự án

Xây dựng mô hình nuôi vỗ béo bò lai F1 (Droughtmaster x lai zebu) từ 21-24 tháng tuổi:Dự án đã xây dựng 05 mô hình vỗ béo tại 5 huyện với quy mô 5 bò đực/mô hình. Kết quả cho thấy, Khối lượng lúc giết thịt lúc 24 tháng tuổi đạt trung bình 506,24 kg/con, Tỷ lệ thịt xẻ ≥ 51%,Tỷ lệ thịt tinh ≥ 39,2%. Đây là cơ sở để Xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm thịt bò an toàn vệ sinh thực phẩm mang thương hiệu sản phẩm của dự án thuộc các vùng nông thôn, miền núi.

Phó Viện trưởng Viện Nông nghiệp – Lê Khắc Chiến phát biểu tại Hội nghị triển khai thực hiện Dự án

Dự án đã đào tạo được 12 kỹ thuật viên cơ sở làm công tác thụ tinh nhân tạo cho bò; tập huấn kỹ thuật cho kỹ thuật cho 300 lượt nông dân về kỹ thuật chăn nuôi bò thịt an toàn sinh học, giải quyết được việc làm cho gần một nghìn lao động tại các địa bàn dự án; làm chủ được 05 công nghệ mới và đã tổ chức 01 cuộc hội nghị, hội thảo đầu bờ bước đầu khuyến cáo tới cộng đồng dân cư trên địa bàn. Dự án bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định, năng suất chất lượng sản phẩm của mô hình được dự báo tăng lên rõ rệt.

Xây dựng mô hình nuôi thương phẩm bò lai F1 an toàn sinh học

Được sự quan tâm và tạo điều kiện của Bộ KH&CN, Văn phòng chương trình NTMN, các Vụ của Bộ KH&CN, công tác chỉ đạo sát sao của Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa trong việc thực hiện dự án thuộc chương trình NTMN trên địa bàn Thanh Hóa trong thời gian qua. Nhìn chung dự án đã đạt được tiến độ đặt ra, sản phẩm trong các dự án có triển vọng tốt, hứa hẹn khả năng mở rộng cao, đồng thời tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Dự án được triển khai đều tập trung vào những hướng ưu tiên trọng điểm của tỉnh, những vùng có điều kiện kinh tế tương đối khó khăn. Thông qua việc triển khai dự án “Ứng dụng khoa học công nghệ xây dựng mô hình chăn nuôi bò lai hướng thịt tại các huyện trung du, miền núi của tỉnh Thanh Hóa” thuộc chương trình NTMN đã huy động đồng bộ các nguồn lực từ các tổ chức khoa học công nghệ, chính quyền các cấp, doanh nghiệp, chủ trang trại và người dân tham gia thực hiện công tác chuyển giao khoa học và công nghệ vào địa bàn nông thôn và miền núi, hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa 4 nhà “Nhà nước – nhà khoa học – nhà nông – nhà doanh nghiệp”.

Chương trình NTMN thực sự đã có tác động rất lớn và tích cực đối với tỉnh Thanh Hóa, mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội, góp phần cải thiện đời sống nhân dân, tạo đà ứng dụng nhanh các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội địa phương. Để thực hiện chương trình “Xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế – xã hội nông thôn và Miền núi” trong thời gian tới, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa đã có một số đề xuất với UBND tỉnh trình Bộ KHCN tạo điều kiện hơn nữa cho tỉnh tiếp tục được tham gia thực hiện dự án, tăng cường trong việc phối hợp giữa cơ quan quản lý Trung ương và cơ quan quản lý địa phương, nhất là trong công tác kiểm tra và giám sát quá trình thực hiện dự án. Cần có quy định linh động hơn trong quản lý quá trình thực hiện dự án, đơn giản hóa các thủ tục. Cho phép có sự thay đổi hợp lý về nội dung dự án theo yêu cầu thực tế ở từng giai đoạn thực hiện./.

Chủ nhiệm Dự án: Ths.Lê Trần Thái
Trung tâm Nghiên cứu Khảo nghiệm và Dịch vụ vật nuôi
Viện Nông nghiệp Thanh Hóa

Nguyễn Đình Hải
Viện trưởng Viện Nông nghiệp