I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hoa mang lại giá trị tinh thần và giá trị kinh tế lớn cho con người. Đối với những người yêu hoa, chơi hoa thì không có gì sánh bằng những phút giây tĩnh lặng thả hồn theo những cảm xúc phong cảnh thiên nhiên được thu nhỏ trước sân nhà. Trong không gian trầm lắng ấy dường như giúp cho mọi người trút đi mọi ưu phiền, rũ bỏ hết những trăn trở trong cuộc sống mưu sinh thường nhật, mang lại cho cuộc sống những giá trị tinh thần vô giá. Việc lựa chọn, đầu tư chú trọng vào các loại hoa hiếm có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện ở từng vùng, từng địa phương sẽ cho giá trị kinh tế rất cao khoảng 70 – 200 triệu đồng/ha/năm. Vì vậy, việc thu thập, đánh giá tập đoàn vật liệu các giống hoa được xem là sự phát triển của thị trường hoa cao cấp. Để đánh giá được các giống hoa cao cấp trồng ở Thanh Hóa, phù hợp với điều kiện sinh thái của địa phương, đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng, Trung tâm NCKN thực hiện thí nghiệm thu thập, đánh giá tập đoàn vật liệu các giống hoa”.
II. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHIỆM
- Vật liệu nghiên cứu: Thu thập 50 giống được thu thập từ nhiều địa điểm khác nhau. Các vật liệu được chia làm 5 nhóm:
+ Nhóm hoa thân gỗ: thu thập được 5 giống (hoa giấy Thạch bích, giấy vàng, giấy 2 màu, Ngọc nữ, dâm bụt)
+ Nhóm hoa cúc: thu thập được 9 giống (cúc chi rủ bông to, cúc chi rủ bông nhỏ, cúc pha lê, cúc cổ Sơn la,….)
+ Nhóm hoa đồng tiền: thu thập được 4 giống (Đồng tiền vàng, cam vàng, trắng, đỏ cam)
+ Nhóm hoa hướng dương: thu thập được 6 giống (Hướng dương lùn, Hướng dương đổi màu, hướng dương bông xù,….)
+ Nhóm hoa khác: thu thập được 26 giống (dừa cạn, mắt nai tím, mắt nai tím hồng, mào gà cam,…)
- Phương pháp nghiên cứu
Thí nghiệm : Đánh giá, xác định các giống hoa ưu tú, phù hợp nhất . Bố trí thí nghiệm theo thứ tự không nhắc lại, diện tích ô 10 m2 (5m x 2m). Thí nghiệm được thực hiện trong vụ xuân 2021 tại Trung tâm nghiên cứu khảo nghiệm và dịch vụ cây trồng Thanh Hóa
- Phương pháp tổng hợp, phân tích số liệu: Thực hiện trên chương trình Excell.
III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
- Kết quả thu thập tập đoàn vật liệu các giống hoa
Trong 6 tháng đầu năm 2021, đã tiến hành thu thập được tổng số 50 vật liệu các giống hoa, trong đó các vật liệu giống hoa được thu thập ở nhiều nơi, nhiều địa phương đem về tiến hành gieo trồng và đánh giá trên đồng ruộng, lựa chọn ra các vật liệu ưu tú, phù hợp để tiến hành chọn lọc, duy trì ở các vụ tiếp theo.
Bảng 1: Danh sách tập đoàn vật liệu các giống hoa thu thập được
trong 6 tháng đầu năm 2021
| TT | Tên/mã vật liệu giống | TT | Nguồn gốc |
| 1 | Nhóm hoa thân gỗ | 5 | Nhóm hoa khác |
| Hoa giấy thạch bích | Mười giờ vàng | ||
| Hoa giấy 2 màu | Mười giờ cam | ||
| Hoa giấy vàng | Ngọc thảo tím (cánh đơn) | ||
| Trinh nữ | Ngọc thảo cam (cánh đơn) | ||
| Dâm bụt vàng | Ngọc thảo hồng (cánh đơn) | ||
| 2 | Nhóm hoa cúc | Ngọc thảo cam (cánh kép) | |
| Cúc tiểu thư | Ngọc thảo hồng (cánh kép) | ||
| Cúc cổ Sơn La | Mào gà đỏ | ||
| Cúc chi rủ bông nhỏ | Mào gà cam | ||
| Cúc chi rủ bông to | Mào gà vàng | ||
| Cúc đổi màu | Sao nhái hồng (cánh đơn) | ||
| Cúc rubi | Sao nhái trắng (cách đơn) | ||
| cúc mai nhật | Sao nhái đỏ (cánh đơn) | ||
| cúc phale | Sao nhái cam (cánh kép) | ||
| Cúc thân gỗ | Sống đời trắng (kép) | ||
| 3 | Nhóm hoa đồng tiền | Sống đời đỏ (kép) | |
| Đồng tiền vàng | Sống đời vàng (kép) | ||
| Đồng tiền cam vàng | Sống đời tím (kép) | ||
| Đồng tiền trắng | Sống đời hồng (kép) | ||
| Đồng tiền đỏ cam | Sống đời cam (kép) | ||
| 4 | Nhóm hoa hướng dương | Sống đời hồng sen (kép) | |
| hướng dương lùn bambino | dừa cạn | ||
| hướng dương lùn | Mắt nai tím | ||
| hướng dương đỏ | mắt nai tím hồng | ||
| hướng dương tháp | baby đỏ | ||
| hướng dương đổi màu | baby trắng | ||
| hướng dương đổi màu bông xù |
- Kết quả đánh giá tập đoàn vật liệu các giống hoa
2.1. Kết quả đánh giá đặc điểm hình thái
Theo dõi, quan sát đặc điểm hình thái của tập đoàn vật liệu các giống hoa gieo trồng trong vụ xuân 2021, kết quả được chia làm 3 nhóm:
– Các vật liệu giống có đặc điểm hình thái đẹp, phù hợp với sản xuất gồm 10 vật liệu: Hoa Ngọc nữ, giấy vàng, Cúc chi bông to, cúc chi bông nhỏ, đồng tiền vàng, hướng dương lùn, hướng dương đổi màu, hướng dương bông xù, dừa cạn và mắt nai tím
– Các vật liệu giống có đặc điểm hình thái trung bình đến khá, khi đưa ra sản xuất có thể chấp nhận được gồm 13 vật liệu: Hoa giấy 2 màu, cúc tiều thư, cúc đổi màu, đồng tiền cam, hướng dương đỏ, hướng dương tháp, mào gà đỏ, mào gà cam, mào gà vàng, sao nhái hồng, sao nhái trắng, sao nhái đỏ, sao nhái cam.
– Các vật liệu giống có đặc điểm hình thái xấu, không phù hợp để đưa ra sản xuất gồm 27 vật liệu: Hoa giấy thạch bích, cúc cổ Sơn La, cúc rubi, cúc mai nhật, cúc phale, cúc thân gỗ, mười giờ vàng, mười giờ cam, ngọc thảo tím (cánh đơn), ngọc thảo cam (cánh đơn), ngọc thảo hồng (cánh đơn), ngọc thảo cam (cánh kép), ngọc thảo hồng (cánh kép), dâm bụt vàng, đồng tiền trắng, đồng tiền đỏ cam, sống đời trắng (kép), sống đời đỏ (kép), sống đời vàng (kép), sống đời tím (kép), sống đời hồng (kép), sống đời cam (kép), sống đời hồng sen (kép), mắt nai tím hồng, baby đỏ, baby trắng, hướng dương lùn bambino
2.2. Kết quả đánh giá đặc điểm về thời gian sinh trưởng của vật liệu giống
Sau khi theo dõi, đánh giá các đặc điểm hình thái của tập đoàn vật liệu, bước đầu đánh giá sơ bộ về đặc điểm hình thái đã loại bỏ được 27 vật liệu giống có đặc điểm hình thái xấu không phù hợp đưa ra sản xuất. Đối với 23 vật liệu còn lại, tiếp tục theo dõi đánh giá các đặc điểm sinh trưởng phát triển để lựa chọn được các vật liệu giống tốt, phù hợp, có triển vọng để phát triển ngoài sản xuất. Trong đó:
– Các vật liệu giống có thời gian sinh trưởng ngắn (từ 81- 117 ngày), trồng theo mùa vụ, ra hoa sớm, gồm 14 vật liệu: Hoa hướng dương lùn, hướng dương đổi màu, hướng dương bông xù, hướng dương đỏ, hướng dương tháp, mào gà đỏ, mào gà cam, mào gà vàng, sao nhái hồng, sao nhái trắng, sao nhái đỏ, sao nhái cam, dừa cạn và mắt nai tím
– Các vật liệu giống có thời gian sinh trưởng dài từ 1 năm trở lên gồm 9 vật liệu: Hoa ngọc nữ, giấy vàng, giấy 2 màu, cúc chi bông to, cúc chi bông nhỏ, cúc tiểu thư, cúc đổi màu, đồng tiền vàng, đồng tiền cam
2.3. Kết quả đánh giá đặc điểm sinh trưởng phát triển khác:
Qua theo dõi, đo đếm một số chỉ tiêu sinh trưởng phát triển khác, như: chiều cao cây, kích thước cành, kích thước hoa, số lượng hoa….. của các vật liệu giống hoa, kết quả trong 5 nhóm hoa thu thâp chọn lọc được 10 loại vật liệu ưu tú:
* Nhóm hoa thân gỗ:
– Hoa ngọc nữ: có chiều cao cây là 77,4cm, chiều cao phân cành cấp 1 thấp 11,2cm, cây phân cành nhiều (3,1 cành cấp 1 và 5,9 cành cấp 2),chiều dài cành hoa đạt 18,3cm, số hoa/chùm 29,6 hoa, số hoa/cây đạt 103,4hoa. Cây ra hoa liên tục, đường kính hoa nở là 1,5cm
– Hoa giấy vàng: có chiều cao cây là 91,4cm, chiều cao phân cành cấp 1 thấp 11,7cm, cây phân cành nhiều (3,9 cành cấp 1 và 6,6 cành cấp 2),chiều dài cành hoa đạt 16,0cm, số hoa/chùm 22,6 hoa, số hoa/cây đạt 81,7hoa. Đường kính nụ 2,3cm, đường kính hoa nở là 2,8cm, số lần lặp hoa 2 lần.
* Nhóm hoa cúc:
– Cúc chi bông to: có chiều cao cây thấp 53,3cm, chiều cao phân cành cấp 1 rất thấp 4,9cm, cây phân cành nhiều (5,1 cành cấp 1 và 9,9 cành cấp 2).
– Cúc chi bông nhỏ: có chiều cao cây thấp 54,4cm, chiều cao phân cành cấp 1 rất thấp 4,3cm, cây phân cành nhiều (5,0 cành cấp 1 và 9,6 cành cấp 2).
* Nhóm hoa đồng tiền:
– Hoa đồng tiền vàng: có chiều cao cây rất thấp 29,5cm, nhánh cấp 1 mọc ra từ thân chính dưới mặt đất, số hoa/cây đạt 4,3hoa. Đường kính nụ 1,9cm, đường kính hoa nở là 6,9cm, cây ra hoa liên tục.
* Nhóm hoa hướng dương:
– Hướng dương lùn: có chiều cao cây là 71,5cm, cây không phân cành, chiều dài cành hoa là 12,1cm, số hoa/cành đạt 1,6 hoa, số hoa/cây đạt 1,8 hoa. Đường kính nụ 6,7cm, đường kính hoa nở là 14,7cm, cây ra hoa 1 đợt.
– Hướng dương bông xù: có chiều cao cây là 73,5cm, cây không phân cành, chiều dài cành hoa là 14,7cm, số hoa/cành đạt 5,4 hoa, số hoa/cây đạt 3,4 hoa . Đường kính nụ 9,6cm, đường kính hoa nở là 18,6cm, cây ra hoa 1 đợt.
– Hướng dương đổi màu: có chiều cao cây là 61,5cm, cây không phân cành, chiều dài cành hoa là 27,4cm, số hoa/cành đạt 7,5 hoa, số hoa/cây đạt 10,4 hoa . Đường kính nụ 4,7cm, đường kính hoa nở là 10,7cm, cây ra hoa 1 đợt.
* Nhóm hoa khác :
– Dừa cạn: có chiều cao cây là 30,5cm, chiều cao phân cành cấp 1 rất thấp 3,9cm, cây phân cành nhiều (3,6 cành cấp 1 và 6,3 cành cấp 2),chiều dài cành hoa đạt 5,0cm, số hoa/chùm 4,0 hoa, số hoa/cây đạt 19,6 hoa. Cây ra hoa liên tục, đường kính hoa nở là 2,8cm, hoa nở liên tục.
– Mắt nai tím: có chiều cao cây là 29,7cm, chiều cao phân cành cấp 1 rất thấp 4,5cm, cây phân cành nhiều (4,1 cành cấp 1 và 7,1 cành cấp 2),chiều dài cành hoa đạt 5,1cm, số hoa/chùm 5,9 hoa, số hoa/cây đạt 24,1 hoa. Cây ra hoa liên tục, đường kính hoa nở là 1,4cm, hoa nở liên tục.
IV. KẾT LUẬN
Trong 6 tháng đầu năm 2021, đã thu thập được tổng số 50 vật liệu các giống hoa. Sau khi thu thập về đã tiến hành gieo trồng và đánh giá trên đồng ruộng, kết quả đã xác định được 10 vật liệu giống có đặc điểm tốt, phù hợp với điều kiện của Thanh Hóa, gồm: 5 nhóm
* Nhóm hoa thân gỗ:
Đánh giá được 2 vật liệu giống hoa có đặc điểm tốt, gồm: Hoa ngọc nữ và hoa giấy vàng. Các giống hoa thân gỗ chọn được có đặc điểm: Là cây lâu năm, phân cành cấp 1 thấp, số lượng cành cấp 1 và cấp 2 nhiều, chùm hoa có chiều dài từ 11,7 – 18,3cm, số lượng hoa trên cây rất nhiều, hoa có kích thước nhỏ, màu rất đẹp.
* Nhóm hoa cúc:
Đánh giá được 2 vật liệu giống hoa có đặc điểm tốt, gồm: cúc chi bông to và cúc chi bông nhỏ. Các giống hoa cúc chọn được có đặc điểm: là cây lâu năm, có khả năng sinh trưởng phát triển rất tốt , khả năng phân cành rất thấp, rất nhiều tạo tiềm năng năng suất hoa trong 6 tháng cuối năm.
* Nhóm hoa đồng tiền:
Đánh giá được 1 vật liệu giống hoa đồng tiền có đặc điểm tốt, là giống đồng tiền vàng . Giống hoa đồng tiền vàng chọn được có đặc điểm: cây rất thấp 29,5cm, khả năng đẻ nhánh mạnh, nhiều, lá xanh bóng, hoa to, đường kính là 6,9cm , màu sắc đẹp, độ bền hoa là 20 ngày, hoa ra liên tục với số lượng nhiều 4,3 hoa/cây.
* Nhóm hoa hướng dương:
Đánh giá được 3 vật liệu giống hoa hướng dương có đặc điểm tốt, gồm Hướng dương lùn, bông xù, đổi màu. Các giống hoa hướng dương chọn được có đặc điểm: là cây thời vụ có thời gian sinh trưởng ngắn từ 95 – 107 ngày, hoa to đường kính đạt 18,6 – 10,7cm, hoa rất đẹp,có độ bền lâu từ 10 – 12 ngày. Trên mỗi hoa đều có rất nhiều hạt, thời gian thu hoạch hạt từ 28 – 30 ngày.
* Nhóm hoa khác :
Đánh giá được 2 vật liệu giống hoa có đặc điểm tốt, gồm: dừa cạn và mắt nai tím. Các giống hoa chọn được có đặc điểm: là cây thời vụ, thân thảo, chiều cao cây thấp 29,7 – 30,5cm, cây phân cành nhiều, hoa mọc thành chùm 4,0 – 5,9 hoa, số hoa/ cây nhiều, hoa có kích thước nhỏ, màu sắc đẹp mắt.
Bảng 2: Các chỉ tiêu về thời gian sinh trưởng của các vật liệu giống hoa đánh giá trong vụ xuân 2021
| TT | Tên/mã vật liệu giống | Thời gian ươm cây | Thời gian từ trồng đến…. | Độ bền hoa (ngày) | Thời gian ra hoa – đậu hạt
(ngày) |
Thời gian phát triển hạt
(ngày) |
Thời gian thu hoạch hạt
(ngày) |
Thời gian sinh trưởng
(ngày) |
|
| bắt đầu ra hoa
(ngày) |
kết thúc ra hoa (ngày) | ||||||||
| I | Nhóm hoa thân gỗ | ||||||||
| Ngọc nữ | – | 30 | 45 | 3 | 12 | 20 | 30 | – | |
| Giấy vàng | – | 45 | 70 | 5 | – | – | – | – | |
| Giấy 2 màu | – | 47 | 75 | 5 | – | – | – | – | |
| II | Nhóm hoa cúc | ||||||||
| Cúc chi bông to | – | – | – | – | – | – | – | – | |
| Cúc chi bông nhỏ | – | – | – | – | – | – | – | – | |
| Cúc tiểu thư | – | – | – | – | – | – | – | – | |
| Cúc đổi màu | – | – | – | – | – | – | – | – | |
| III | Nhóm đồng tiền | ||||||||
| Đồng tiền vàng | – | 50 | 72 | 20 | – | – | – | – | |
| Đồng tiền cam | – | 52 | 68 | 17 | – | – | – | – | |
| VI | Nhóm hoa hướng dương | ||||||||
| Hướng dương lùn | 16 | 36 | 42 | 10 | 12 | 15 | 28 | 96 | |
| Hướng dương đổi màu | 16 | 45 | 51 | 10 | 10 | 14 | 30 | 107 | |
| Hướng dương bông xù | 16 | 34 | 39 | 12 | 12 | 14 | 28 | 95 | |
| Hướng dương đỏ | 18 | 36 | 44 | 10 | 12 | 16 | 25 | 97 | |
| Hướng dương tháp | 16 | 34 | 43 | 8 | 13 | 14 | 27 | 94 | |
| V | Nhóm hoa khác | ||||||||
| Dừa cạn | 18 | 32 | 62 | 5 | 7 | 16 | 30 | 115 | |
| mắt nai tím | 18 | 30 | 62 | 7 | 10 | 16 | 30 | 117 | |
| Mào gà đỏ | 18 | 25 | 32 | 10 | 12 | 14 | 30 | 90 | |
| Mào gà cam | 18 | 27 | 35 | 8 | 11 | 16 | 32 | 93 | |
| Mào gà vàng | 18 | 27 | 33 | 10 | 12 | 14 | 31 | 92 | |
| Sao nhái hồng (cánh đơn) | 18 | 25 | 40 | 3 | 5 | 10 | 20 | 81 | |
| Sao nhái trắng (cách đơn) | 18 | 25 | 42 | 3 | 6 | 11 | 20 | 83 | |
| Sao nhái đỏ (cánh đơn) | 18 | 25 | 40 | 3 | 5 | 10 | 20 | 81 | |
| Sao nhái cam (cánh kép) | 18 | 25 | 45 | 4 | 5 | 10 | 21 | 88 | |
Bảng 3: Một số chỉ tiêu sinh trưởng phát triển khác của các vật liệu giống hoa đánh giá trong vụ xuân 2021
(các vật liệu giống qua đánh giá sơ bộ trên đồng ruộng đạt triển vọng)
| TT | Tên/mã vật liệu giống | chiều cao cây (cm) | Chiều cao phân cành cấp 1
(cm) |
số cành cấp 1
(cành) |
Số cành cấp 2
(cành) |
Chiều dài cành hoa
(cm)
|
Số hoa/chùm
(hoa) |
Số hoa/cây
(hoa) |
Đường kính nụ
(cm) |
Đường kính hoa nở
(cm) |
Số lần lặp hoa
(lần)
|
| I | Nhóm hoa thân gỗ | ||||||||||
| Ngọc nữ | 77,4 | 11,2 | 3,1 | 5,9 | 18,3 | 29,6 | 103,4 | 1,2 | 1,5 | 3 | |
| Giấy vàng | 91,4 | 11,7 | 3,9 | 6,6 | 16,04 | 22,2 | 81,7 | 2,3 | 2,8 | 2 | |
| II | Nhóm hoa cúc | ||||||||||
| Cúc chi bông to | 53,3 | 4,9 | 5,1 | 9,9 | |||||||
| Cúc chi bông nhỏ | 54,4 | 4,3 | 5 | 9,6 | |||||||
| III | Nhóm đồng tiền | ||||||||||
| Đồng tiền vàng | 29,5 | 2,9 | 17,5 | 1 | 4,3 | 1,9 | 6,9 | 1 | |||
| VI | Nhóm hoa hướng dương | ||||||||||
| Hướng dương lùn | 71,5 | 12,1 | 1,6 | 1,8 | 6,7 | 14,7 | 1 | ||||
| hướng dương đổi màu | 73,5 | 14,7 | 5,4 | 2 | 9,6 | 18,6 | 1 | ||||
| hướng dương bông xù | 61,5 | 27,4 | 7,5 | 10,4 | 4,7 | 10,7 | 1 | ||||
| V | Nhóm hoa khác | ||||||||||
| Dừa cạn | 30,5 | 3,9 | 3,6 | 6,3 | 5 | 4 | 19,6 | 0,2 | 2,8 | 1 | |
| mắt nai tím | 29,7 | 4,5 | 4,1 | 7,1 | 5,1 | 5,9 | 24,1 | 0,9 | 1,4 | 1 |
KS. Lưu Thị Hoa
Trung tâm nghiên cứu, khảo nghiệm và dịch vụ cây trồng
